صفحه محصول - مبانی نظری و پیشینه تحقیق منابع تکوین خود

مبانی نظری و پیشینه تحقیق منابع تکوین خود (docx) 1 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 1 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده عنوان: اثربخشی مشاوره گروهی بر اساس منابع تکوین خود بر افزایش ابراز وجود معتادان در حال باز توانی نگارنده: جواد کاظمی اساتید راهنما: دکتر سید جلال یونسی دکتر منوچهر ازخوش استاد مشاور: محمد حسن فرهادی استاد آمار: دکتر بهروز دولتشاهی 1393 تقدیم به پدر و مادرم و تقدیم به کسانی که در راه علم می کوشند. و با تشکر از تمام کسانی که مرا در این راه یاری دادند. چکیده: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه ی منابع شناخت خود بر افزایش ابراز وجود معتادان در حال باز توانی انجام شد.نوع مطالعه از نوع مطالعات آزمایشی می باشد.جامعه ی آماری افراد تحت باز توانی در مرکز کامرانیه تهران از بخش های بیمارستان روانپزشکی رازی بودند.از طریق نمونه گیری هدفمند تعداد 30نفر انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند.برای گروه آزمایش جلسات مشاوره گروهی اجرا گردید.به منظور تحلیل نتایج در سطح توصیفی از شاخص های میانگین و انحراف استاندارد و در سطح آمار استنباطی برای مقایسه نمرات ابراز وجود دو گروه آزمایش و کنترل از آزمون تی تفاوت(t-different) استفاده شد.تحلیل نتایج نشان داد که مشاوره گروهی به شیوه منابع شناخت خود برای افزایش ابراز وجود معتادان در حال باز توانی در سطح P<0.01 معنادار است. کلید وازه ها:مشاوره گروهی-منابع شناخت خود-ابراز وجود-باز توانی -منابع تکوین خود الف:خود مشاهده گری ب:مقایسه اجتماعی ج:پسخوراندهای اجتماعی آسیب شناسی روانی در سطح فردی افزایش خود مشاهده گری،کاهش مقایسه اجتماعی و پسخوراند اجتماعی کاهش خودمشاهده گری،افزایش مقایسه اجتماعی و پسخوراند اجتماعی. پیشینه پژوهشی(بررسی متون) متغیرها: تعاریف نظری و عملی: الف) تعاریف نظری: منابع شناخت خود: نوعی روان درمانی که دارای سه مولفه می باشد. 1-خود مشاهده گری:آگاهی بر حالات و احساسات خود 2-پسخوراند اجتماعی: آگاهی فرد از دیدگاه دیگران در مورد خودش. 3-مقایسه اجتماعی: مشاهده وضعیت دیگران منبع اطلاعاتی مهمی برای تکوین خود است که که در فرآیند مقایسه خود با دیگران عملی می شود(شونمن1984 نقل از یونسی1381) ابراز وجود: ابراز صادقانه نظرات،احساسات و نگرشها بدون احساس اضطراب و همچنین دفاع فرد از حقوق خود به شرطی که حقوق دیگران پایمال نشود.(سازمان بهداشت جهانی2006 نقل از موسوی زاده1392) اعتیاد: یک بیماری مزمن است که مشخصه اش تغییراتی در سیستم عصبی مرکزی می باشد و منجر به میل اجباری به مصرف مواد مخدر می گردد.(دی لیوسا2013 نقل از کچویی1392) باز توانی: فرآیندی است که در آن به فرد توانخواه کمک می‌شود تا توانایی از دست رفته خود پس از یک واقعه، بیماری یا آسیب را که منجر به محدودیت عملکردی وی شده است مجدداً به دست آورد.(اتکینسون1997) ب) تعاریف عملیاتی: منابع شناخت خود: شامل 10 جلسه رواندرمانی گروهی یک ساعت ونیم می باشد که در قسمت پروتکل توضیح تفصیلی آن آورده می شود. ابراز وجود: نمره ای است که هر فرد در پرسشنامه ابراز وجود گمبریل و ریجی بدست می آید. معتادان در حال بازتوانی: معتادان جنس مذکر که مواد مخدر مصرف می کنند و در مرکز کامرانیه تحت درمان می باشند و از درمان آنها چهار ماه گذشته است. فصل دوم: پیشینه پژوهش منابع تکوین خود مشاوران در ارتباط با تکوین خود منابع متعددی را ذکر نموده اند که بر اساس آن،خود در انسان ها شکل یافته و تحول می یابد.شونمن( 1981نقا از یونسی1382)با مروری بر مطالعات و تحقیقات انجام شده در مورد خود،توانست سه منبع را به عنوان منابع اصلی تکوین خود ذکر کند: 1-خود مشاهده گری 2-مقایسه اجتماعی 3-پسخوراند های اجتماعی این مشاور اعتقاد دارد که به کارگیری هریک از این منابع بر اساس اقتضای مراحل مختلف تحول روانشناختی می باشد.به گونه ای که کودکان در سنین پایین(بعد از سه سالگی)در ابتدا شروع به استفاده از مقایسه اجتماعی می کنند.در سنین بالاتر از شش سالگی کودکان بیشتر از منبع پسخوراند های اجتماعی استفاده می کنند.در سنین بالای بلوغ و نوجوانی استفاده از خود نظاره گری به اوج خود می رسد(روزنبرگ،1985 به نقل از یونسی،1382) در سنین جوانی و بزرگسالی به نظر می رسد که تمام انسان ها اعم از زن و مرد به نحوی این منابع را استفاده می کنند.اگر نگاهی اجمالی به خود در انسان ها بیاندازیم حضور این سه منبع را در فرآیند تکوین خود می بینیم.در این زمینه تفاوت های فردی در تمام انسان ها وجود دارد به گونه ای که بر اساس میزان استفاده از این منابع و این که هر یک از این منابع چه مقدار سهم در تکوین خود دارند افراد تفاوت های بارزی با یکدیگر داشته و بر این مبنا میزان سلامت و یا نا بهنجاری روانی افراد در سطح فرد و اجتماع مشخص می شود(بندورا،1994). 1-خود مشاهده گری: ما انسان ها بسیاری از موارد خود را مورد مداقه قرار می دهیم و با این مشاهده گری علاوه بر این که بر حالات،افکار و احساسات خود،آگاهی می یابیم،بسیاری از تغییرات مهم را در خود ایجاد می کنیم.بسیاری از موارد این منبع در کنار منابع دیگر و در مواقعی به تنهایی عمل می کند.برای مثال زمانی که ما غمگین و یا مضطرب هستیم و یا احساس دردی داریم،تلاش میکنیم که کاری کنیم و تغییری ایجاد کنیم تا از این وضع رها شویم.توسط منبع خود مشاهده گری می توانیم عادات و رفتارهای نامطلوب را در خود کنترل نموده یا حذف کنیم.توسط این منبع می توان از وقوع رفتاری خاص در خود جلوگیری کرد.کودکان با استفاده از تکنیک خودمشاهده گری و در قالب درجه ای از خود نظاره گری،قادرند بسیاری از رفتارهای نامطلوب را در خود کنترل نموده و اصلاح نمایند.این منبع با به کار گیری سیستم خود تنظیمی می تواند بسیاری از افکار،عواطف،و در کل شناخت ما را تحت کنترل در آورد. حتی این منبع با باز نمودن باب فراشناخت،می تواند به عنوان عاملی در ایجاد و ابقاي بسیاری از اختلالات روانی و یا درمان آنان مدنظر قرار گیرد(همان منبع).یکی از مشاوران با ارائه تدوری خاصی تاکید دارد که مردم توسط مشاهده نمودن رفتار ظاهری خود،افکار و احساسات داخلی و شرایط تحریکی خود،می شناسند.این تئوری ارزش بسیار بالایی برای خود هوشیاری به عنوان اساسی برای دانش خود قائل است.این هشیاری از خود دو نوع است. 1-خود هشیاری مفعولی:هشیاری در مورد خود به عنوان موضوع جدا از محیط اطراف فرد،مد نظر قرار می گیرد و فرد در این فرآیند تمرکز بر خود،جدا از اطراف خود است. 2-خود هشیاری فاعلی:که تمرکز بر محیط اطراف بیش تر از خود است. خود هشیاری نوع اول ،اشتغال ذهنی با خویشتن است که در سنین بالای نو جوانی اتفاق می افتد(دوره هویت جویی)در حالی که در نوع دوم،آگاهی از خود موضوعی می با شد بر اساس آن چه دیگران مشاهده می کنند.این نوع خود هشیاری در اوایل دوره نوجوانی قبل از 14 سالگی اتفاق می افتد که نتیجه آن اضطراب اجتماعی می باشد. آنچه مسلم است این منبع(خود مشاهده گری)نقش مهمی در رابطه با تکوین خود داراست و هرچه انسان مسن تر می شود و از کودکی به سمت بزرگسالی می رود،شاید سهم این منبع در جهت دهی و هدایت کنش های مختلف خود بیش تر می شود(یونگ،1960). 2-مقایسه اجتماعی مقایسه اجتماعی منبع مهمی در ارزیابی و تکوین خود می باشد. این منبع به افراد کمک می کند که هر گونه بی ثباتی در ارزشیابی خود را کاهش داده و کنترل کنند. مشاهده وضعیت دیگران منبع اطلاعاتی مهمی برای تکوین خود است که در فرآیند مقایسه خود با دیگران عملی می شود.فستینگر بر این باور بود که مردم ترجیح می دهند تا خودشان را توسط خصوصیاتی ارزشیابی کنند که سر راست،غیر ذهنی و ملموس باشد.زمانی که این خصوصیات و معیار ها وجود ندارند،آنها تمایل دارند که خودشان را در مقایسه با دیگران ارزیابی کنند زیرا که دیگران به عنوان معیارهای عینی برای آنان مطرح می شوند.شاید یکی از دلایل برای استفاده زودهنگام کودکان از این منبع،همین ملموس بودن و عینی بودن آن باشد.بعضی از مشاوران فرآیند مقایسه اجتماعی را در میان بزرگسالان و کودکان از دو بعد مورد ملاحضه قرار می دهند: 1-مقایسه با بالاتر از خود(و یا ادراک دیگران در سطح بالاتر از خود)که همواره نارضایتی از خود را برای فرد مقایسه کننده در پی دارد حتی اگر فرد در شرایط بالا و خوبی از امکانات و خصوصیات باشد(کش،1990،نقل از یونسی،1382). 2-مقایسه با پایین تر از خود (و یا ادراک دیگران در سطح پایین تر از خود)که بیشتر برای فرد مقایسه کننده رضایت از خود و عبرت آموزی را در پی دارد(لوک وود،2000،یونسی و محمدی،1381).شاید نمودی از این عبرت آموزی را بتوان در سخن حکیمان یافت:"ادب از که آموختی از بی ادبان".بر این اساس اخیرا بعضی از مشاوران دریافتند که مقایسه خود با افراد پایین تر از خود،تنها باعث سکون و رضایت از خویش نمی شود،بلکه می تواند انسان ها را از افتادن به گرداب های سقوط و شکست باز دارد(لوک وود2000). تحقیقات متعدد در میان بزرگسالان نیز بر نقش بسیار مهم مقایسه اجتماعی در رابطه با خود پنداری و تصور بدنی تاکید دارند.این مشاوران اعتقاد دارند که مقایسه اجتماعی عامل اساسی در پیدایش اختلالات مربوط به تصور بدنی است.در تحقیقی که به صورت مقایسه فرهنگی در دو کشور انگلیس و ایران صورت گرفت،نشان داد که کودکان و نوجوانان ایرانی در مقوله مقایسه اجتماعی،خانواده را الگو قرار داده و بر اساس آن مفاهیم مربوط به بدن را شکل می دهند در حالی که کودکان و نوجوانان انگلیسی بیش تر همقطاران را در شکل دادن مفاهیم بدنی الگو قرار دادند(یونسی،1998).بعضی مشاوران مانند آلبرت بندورا (1994)یادگیری اجتماعی را از عوامل بسیار مهم در پیدایش،حذف و تعدیل رفتارها می دانند.در یادگیری اجتماعی،مدل ها و الگوها در فرآیند مقایسه اجتماعی اثربخشی خودشان را نشان می دهند. 3-پسخوراند اجتماعی : مفهوم خود در افراد می تواند توسط پسخوراند های اجتماعی که آن ها دریافت می کنند شکل یافته و تحت تاثیر واقع شود.بعضی از محققان که به تئوری تعامل بین فردی اعتقاد دارند،تاکید فراوانی بر پسخوراند های اجتماعی به عنوان ایجاد کننده مفهوم خود دارند(مید،1934)این محققان اذعان داشتند که آگاهی از خود زمانی شکل می گیرد که شخص از دیدگاه دیگران آگاه می شود.کلمه "فیدبک" برای سال ها در فیزیولوژی استفاده شده است و این اصطلاح در حقیقت از فیزیولوژی وارد مشاوره گردیده است.در فیزیولوژی قسمتی از پاسخ می تواند به محرک باز گشته و آن را اصلاح کند،این فرآیند پسخوراند نامیده می شود بعضی از مشاوران معتقد به تئوری شخصیتی جرج کلی(1955)،اعتقاد دارند که شکل گیری ساختارهای ذهنی ما نه تنها تحت تاثیر آگاهی فردی بلکه آگاهی اجتماعی ماست.قسمت اعظم این آگاهی توسط پسخوراندهای اجتماعی شکل می گیرد.مروری بر ادبیات پژوهشی در این زمینه نشان می دهد که پسخوراند های اجتماعی به عنوان منبعی برای دانش خود در طول کودکی و بزرگسالی با میزان و شدت متفاوت،تحول می یابد.شونمن و دیگران(1984)دریافتند که کودکان هرچه مسن تر می شوند این منبع را با شدت و میزان بیشتری به کار گرفته و در مقایسه با منابع دیگر تکوین خود،این منبع به عنوان بهترین منبع قرار می گیرد.هرچه کودکان از خود میان بینی فاصله می گیرند بهتر می توانند پسخوراند های اجتماعی را درک کرده و به کار گیرندبا این حال تحقیقات نشان میدهد که خط تحول در این زمینه را نمی توان مستقیم فرض نمود.زیرا نوجوانان مسن تر در اواخر دوره نوجوانی(15سالگی به بالا)از این منبع نسبت به نوجوانان کم سن تر،کم تر استفاده می کنند.به نظر می رسد که با افزایش سن و نزدیک شدن به بزرگسالی بار تاثیر پسخوراند های اجتماعی در تکوین خود نسبت به دوره اولیه نوجوانی کاهش می یابد. استدلال جالبی برای این کاهش دارند. با تاثیر تحول اخلاقی در این فرآیند،آن ها اعتقاد دارند که با افزایش سن،استدلال در رابطه با امور مختلف از جهت داده شدن توسط دیگران(فیدبک اجتماعی)به جهت یافتن توسط خود(خود مشاهده گری)تغییر می یابد.در حقیقت نظرات و قضاوت دیگران کم تر شکل دهنده استدلال های نوجوان می گردد،بلکه این قضاوت خود نوجوان است که مهم ترین نقش را داراست. آسیب شناسی روانی در سطح فردی آسیب شناسی شخصیت کاریکاتوری پرفسور یونگ دو اصل مهم را در رابطه با شخصیت مطرح کرده است.وی دو اصل تعادل و آنتروپی که از ترمودینامیک گرفته شده است در مورد شخصیت و روان انسان بیان می کند(یونگ،1960،مدی،1996،نقل از یونسی،1382).بر اساس قانون تعادل،انرژی روانی تمایل دارد که به طور متعادل در رابطه با هر عقیده ای و یا فکری و یا به معنای کلی کلمه هر قسمتی از شخصیت و روان توزیع شود.بنابر اصل آنتروپی هر عقیده و یا فکری و یا به معنای کلی کلمه هر قسمتی از روان چنانچه انرژی روانی بیشتری داشته باشد خود تمایل به از دست دادن آن انرژی به نفع قسمت هایی دارد که انرژی کمتری دارند.شخصیت سالم در دیدگاه یونگ شخصیتی است که تعادلی از نیروهای مختلف را ایجاد کرده باشد به گونه ای که در اثر تعادل نیروها به نوعی وحدت که نشات گرفته از هماهنگی و همخوانی نیروها و نتیجتا قسمت های مختلف شخصیت است رسیده باشد.رسیدن به این مرحله با عنوان مفهوم خودیت تعبیر می شود(مدی،1996).رسیدن به این تعادل و نتیجتا خودیت در تمام انسان ها اتفاق نمی افتد بلکه عده ای کمی از انسان ها موفق به رسیدن به چنین مرحله ای می شوند.بنابراین هرچه انسان ها از این تعادل درخور دور باشند به ناهنجاریهای دولتی نزدیکترند.این عدم تعادل در خود را می توان به شکل های مختلف دید که عبارتند از: الف-افزایش شدید خودمشاهده گری و کاهش شدید در به کارگیری مقایسه اجتماعی و پسخوراند های اجتماعی: خود مشاهده گری همواره آگاهی از خود و حالات خود را در پی خواهد داشت.در مواردی که استفاده از این منبع شدت یافته و به موازات آن کاهش شدید استفاده از سایر منابع همراه شده است.ما نوعی خود اشتغالی ذهنی و نتیجتا نوعی شدت در توجه تمرکز یافته بر خود را در میان افراد می بینیم که می تواند منتهی به سندرم های بالینی و اختلالاتی مانند افسردگی،اختلال هراس،اضطراب اجتماعی،اسکیزوفرنیا و الکلیسم گردد.یکی از محققین با مرور بر ادبیات پژوهشی در این زمینه پیشنهاد کرده است که تمرکز بر خود می تواند فرآیندی نامشخص فرض شود که در تمام آسیب های روانی وجود دارد.ارتباط معناداری بین توجه تمرکزیافته بر خود و علائم افسردگی یافته شد.در پژوهشی با گروهی از افراد عادی همخوانی بین عاطفه منفی و توجه تمرکز یافته بر خودمشاهده گردید.در مطالعه ای دیگر یافت شد که افرادی که اضطرب بالایی در رابطه با سخنرانی در جمع نشان می دهند،دارای توجه شدید تمرکز یافته بر خود و ضعف ارائه خود در جمع بودند.افراد در موقعیت هایی که دچار اضطراب اجتماعی می شوند به شدت توجه به حالات خود و علائم بدنی ناشی از اضطراب را دارند و اینکه این حالات در ذهن مشاهده کنندگان در جمع چگونه جلوه گر شود بسیار نگرانند.با مروری بر تحقیقات انجام شده در مورد تکوین خود که توسط شونمن صورت گرفته است،خود مشاهده گری از منابع تکوین خود به حساب می آید.علاوه بر اضطراب و افسردگی به طور اعم،شدت فعالیت های خود مشاهده گری می تواند به طور اخص خود اشتغالی ذهنی در رابطه با بدن،اختلال وسواس-اجباری،افکار اضطرابی،و کاهش شدید در روابط اجتماعی و در آستانه دریافت استرسورهای روانی را در بر می گیرد.این گونه افراد غالبا دارای شبکه روابط اجتماعی بسیار محدود بوده و به واسطه در خود فرو رفتگی بسیار بالا،نوعی بریدگی از گروه و اجتماع را نشان می دهند.هم چنین افراد افسرده ای که از منبع خود مشاهده گری با شدت بالایی استفاده می کنند غالبا نشخوار فکری می تواند عاملی برای بقاء و نگهداری افسردگی باشد و نتیجتا درمان را با مشکل مواجه می کند.بیمارانی که به علت کثرت استفاده از خود مشاهده گری دارای تورم در این منبع تکوین خود هستند.بیشترین بن بست ها در شناخت درمانی در رابطه با این بیماران رخ می دهد(یونسی،1379). محققان دو گونه توجه و تمرکز به خود را مورد توجه قرار داده اند:1-توجه و تمرکز به خود مشکل ساز2-توجه و تمرکز به خود بهنجار.این محققان اعتقاد دارند که تفاوت کمی و کیفی در بین این دو فرآیند شناختی دیده می شود. در این زمینه اینگرام معتقد است که تمرکز بر خود،زمانی آسیب زا و مسئله ساز است که در شدت و درجه ای مفرط و بیش از اندازه بوده و مدت زمانی طولانی ادامه یابد.همچنین در این نوع تمرکز بر خود فرآیند های فکری بیشتر غیر منعطف بوده و نوعی سرسختی برخوردار باشند.آنچه واضح است سلامت روان مبتنی بر تعادل بین نیروها و بخش های مختلف شخصیت بنا شده است.هرگونه افراط در قسمتی می تواند دوری از بهنجاری را در بر داشته باشد.(یونگ،1960) ب-کاهش شدید خود مشاهده گری و افزایش شدید در به کارگیری مقایسه اجتماعی و پسخوراند اجتماعی: چنانچه منابع بیرونی بر منبع درونی در رابطه با تکوین خود،ترجیح یابند پرسونای ورم کرده در فرد آسیب دیده از خود بر جای گذارند.پرسونا ماسکی است که افراد به چهره خود می زنند تا یک حالت و تاثیر خوب بر دیگران می شود:این اصطلاح توسط یونگ اعتقاد دارد کسی که دارای پرسونای بسیار فعال و ورم کرده است بسیاری از اعمال و رفتار را در سطح آگاهی خود نمی تواند بپذیرد لذا با راندن آن به ناخود آگاه فردی سبب تورم در نا خود آگاه فردی می شود.در این حال نوعی بیگانگی از خود را مشاهده می کنیم(مدی،1976).در حقیقت عدم آگاهی فرد از آنچه خود در روابط با دیگران انجام می دهد،می تواند نوعی از خود بیگانگی را در این فرآیند نتیجه دهد.اگر فرد بالعکس آگاه از آنچه که خود انجام می دهد باشد،چنانچه از پرسونا به وفور استفاده کند نوعی بیگانگی از دیگران را نتیجه می دهد،کاهش شدید خود مشاهده گری و افزایش سایر منابع خود می تواند بیگانگی از خود را تشدید کند.در مواقعی این تورم می تواند باعث کاهش شدید رفتارهای جرات آمیز شده و انسان هایی را بسازد که بله گو هستند به طوریکه جرات سخن گفتن به صورت مخالف در مقابل دیگران را بر طبق میل درونی شان ندارند.محققان رفتارهای جرات آمیز را وسیله ای میدانند که بر اساس آنها فرد قادر به بیان حقوق خود است(آلبرتی و ایمونز،1974).همچنین افرادی که دارای تورم در منابع بیرونی تکوین خود هستند،در موقعیت های اجتماعی آسیب پذیری بالایی برای ابتلا به اضطراب اجتماعی(فوبیای اجتماعی-اضطراب سخنرانی و یا گفت و گو در جمع )را دارا هستند.یکی از مولفه های اضطراب اجتماعی میزان تخمین توانمندی خود و ارزیابی دیگران از علائم اضطراب خود است.افراد دارای اضطراب اجتماعی،توانمندی های خود را بسیار پایین و امکان تظاهر علائم اضطراب خود به دیگران را بسیار بالا تخمین می زنند.کاهش شدید در فعالیت منبع خود مشاهده گری می تواند کاهش ارزیابی در مورد توانمندی های خود را در بر داشته باشد.به علاوه این گونه افراد،می توانند مستعدد کاهش اعتماد و احترام به نفس و کاهش حس صلاحیت خود باشند.روان شناسان ادراک صلاحیت از خود را به ارزیابی فرد از توانمندی ها و قابلیت های خود در انجام وظایف و کار ها در موقعیت های معین می دانند.تحقیقات نشان می دهد که افراد همواره در دیدگاه دیگران خود را و حتی بدن خود را (تصور بدنی)ضعیف تر از آنچه هستند ارزیابی می کنند(یونسی،1998)تحقیقاتی که توسط روان شناسان صورت گرفته است،نشان می دهد که کثرت استفاده از مقایسه اجتماعی به ویژه مقایسه با بالاتر از خود می تواند فشارهای هیجانی را افزایش داده و کاهش شدید احترام به نفس و مواقعی حتی کاهش انگیزه را نتیجه دهد. بررسي متون: اکنون در این قسمت مطالعاتی را که با متغیرهای پژوهش انجام شده اند آورده می شود. در تحقیقی صاحب الزمانی،نوروزی نیا(1388)مشخص کردند که آموزش ابراز وجود،باعث افزایش عزت نفس و قاطعیت در دانش آموزان می شود. حاج حسنی،پیر ساقی (1391)نشان دادند که بین ابراز وجود و آمادگی به اعتیاد در دانشجویان دختر رابطه معناداری وجود دارد. تابع بردار،طباطبایی (2010) در تحقیق خود نشان دادند که آموزش ابراز وجود می تواند در کاهش مشکلاتی که بعد از انتقال فرد به محیط دانشگاه و خوابگاه به وجود می آید،موثر باشد. بهرامی،بنی هاشمیان (1388)مشخص کردند که آموزش ابراز وجود،عزت نفس دانش آموزان نابینا را افزایش می دهد و باعث بهبودی سلامت عمومی این دانش آمو.ان می گردد. موسوی زاده،سهرابی (1389)نشان دادند که آموزش ابراز وجود باعث افزایش رضایت زناشویی در زنان دانشجو می شود. دلاور،خسرو رشید (1383)نشان دادند که آموزش مهارت ابراز وجود در پیشگیری از ابتلا به مصرف سیگار در دانش آموزان موثر است. رنجبر کهن،سجادی نژاد (1389)نتیجه گرفتند که که می توان از آموزش مهارت های ابراز وجود به عنوان روشی در جهت افزایش بهداشت روانی دانشجویان رشته های پزشکی استفاده نمود. جلالی،پور احمدی (1389)نتیجه گرفتند که آموزش مهارت ابراز وجود باعث افزایش عزت نفس و کاهش اضطراب و افسردگی در نوجوانان می شود. عمیدنیا،نیسی (1389)نتیجه گرفتند که بین ابراز وجود و سازگاری فردی و سازگاری اجتماعی دانشجویان رابطه ی مثبتی وجود دارد. اعتمادی،حاج حسنی(1391)در تحقیق خود نشان دادند که گشتالت درمانی و درمان شناختی –رفتاری ابراز وجود دانش آموزان را افزایش می دهد. ابوالقاسمی (1389) نتیجه گرفت که آموزش ابراز وجود و آموزش مصون سازی در برابر استرس باعث افزایش رضایت شغلی و کاهش فرسودگی شغلی می شود. دهکردی،دینانی(1389) نتیجه گرفتند که آموزش رویکرد مصون سازی در برابر فشار روانی و استرس باعث افزایش ابراز وجود در دختران معلول جسمی-حرکتی می شود. میر صالحی (1388)نتیجه گرفت که آموزش ابراز وجود باعث ارتقاء جرأت مندی و عزت نفس در دانش آموزان کم جرأت می شود. قربانی و فاتحی زاده (1384)مشخص کردند که آموزش مهارت ابراز وجود باعث مصون سازی و کاهش گرایش نوجوانان به مواد مخدر می شود. حاج حسنی (1391 )مشخص کرد که ابراز وجود با آمادگی به اعتیاد در دختران دانشجو رابطه معکوس داردیار محمدی(1390) در تحقیق خود اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی را بر کاهش عود در مردان معتاد را مشخص کرد.در تحقیق دیگری توسط کمرزین(1391) اثر بخشی درمان شناختی رفتاری بر افزایش خودکارآمدی و بهبود علم اعتیاد مشخص شد. یونسی و امیرجان(1387)نشان دادند که رواندرمانی مبتنی بر منابع شناخت خود بر افزایش احترام به نفس دختران دبیرستانی موثر است. ممقانی،یونسی،باقری،اسماعیلی(2011) نتیجه گرفتند که توانبخشی روانی مبتنی بر منابع شناخت خود باعث بهبود عزت نفس دختران نوجوان می شود. یونسی،محمدی(2004)در رابطه با تنظیم منابع شناخت خود جهت تغییر نگرش دانش آموزان نسبت اعتیاد مداخله ای را انجام دادند.در این پژوهش،توسط تشدید مقایسه اجتماعی(مقایسه با پایین تر از خود)دانش آموزان دبیرستانی تغییر نگرش محسوسی نسبت به اعتیاد نشان دادند.همچنین محققان بیان نمودند که توسط منابع شناخت خود و با تشدید فیدبک اجتماعی(پسخوراند های اجتماعی)می توان در قالب رویکرد نشر اطلاعات مدلی برای پیشگیری از اعتیاد داشت. خداياري فرد، سهرابي، شكوهي يكتا، غباري بناب، به پژوه، فقيهي، اكبري زردخانه، سعيد و عابديني، يونسي(1386)در پژوهشي با عنوان روان درمانگري و توان بخشي زندانيان و بررسي اثربخشي آن در زندان رجايي شهر، از تكنيك هاي منابع تكوين خود استفاده نمودند. نتايج نشان داد كه سازگار يهاي رواني اجتماعي در زندانيان افزايش یافته است. منابع: 1-اتکینسون،ریتال،اتکینسون،ریچاردسی،(1994/1382)مترجمان،براهنی،محمدنقی،بیرشک،بهروز،زمینهروانشناسی هیلگارد،تهران،انتشارات رشد،چاپ نوزدهم 2-امیر جان،ساره،یونسی سید جلال(1387)، اثر بخشی مشاوره گروهی به شیوه منابع شناخت خود بر افزایش احترام به نفس دختران نوجوان دبیرستانی،فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی-سال یازدهم-شماره چهل 3-اون هارجی،ساندرزکریستین،دیکسون دیوید،تاون جونز (2000/1382(.،ترجمه فیروزبخت،مهرداد،بیگی خشایار مهارت های اجتماعی در ارتباطات میان فردی،تهران ،انتشارات رشد،چاپ دوم 4-براندن، ناتانيل 1998(. روانشناسي حرمت نفس. ترجمه جمـال هاشـمي(. تهـران: انتشـارات شرکت سهامي انتشار 5-بروکی حسن(1390)،اثربخشي درمان شناختي-رفتاري بر افزايش خود كارآمدي و بهبود علائم اعتياد در بيماران وابسته به مواد، فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد-سال پنجم-شماره بیستم-زمستان 6-بهاری فرشاد(1388) اعتیاد –مشاوره-و درمان،تهران،انتشارات دانژه 7-ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ، اﻳﻤﺎن اﷲ؛ رﺿﺎﻳﻲ، ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ؛ رﺣﻴﻤﻴﺎن ﺑـﻮﮔﺮ، اﺳـﺤﻖ (1391). اﺧـﺘﻼﻻت رواﻧـﻲ ﺷـﺎﻳﻊ در ﺳـﻮء ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر. ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي روان ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻣﺸﺎوره، 93-107 ،3 8-ﺑﻴﺎﺑـــﺎﻧﮕﺮد، اﺳـــﻤﺎﻋﻴﻞ(1384).روﺷـــﻬﺎي اﻓـــﺰاﻳﺶ ﻋـــﺰت ﻧﻔـــﺲ در ﻛﻮدﻛﺎن.ﺗﻬﺮان:اﻧﺠﻤﻦ اوﻟﻴﺎء و ﻣﺮﺑﻴﺎن 9-پروچسکا جیمز او(2002/1385)ترجمه،سید محمدی،یحیی، مشاوره و رواندرمانی،تهران،انتشارات رشد 10-تاوان آندا،(1995)پژوهش توانایی اظهار وجود و قاطعیت،ترجمه پریسا نظیری و احمد مولایی.(1387)مشهد،آستان قدس رضوی 11-ﭘﮋوﻫــﺸﮕﺎه ﻋﻠــﻮم اﻧــﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ ﺟﻬــﺎد داﻧــﺸﮕﺎﻫﻲ(1390).ﻃــﺮح ﻣﻠــﻲ ﺷــﻴﻮع ﺷﻨﺎﺳــﻲ ﻣــﺼﺮف ﻣــﻮاد ﻣﺨــﺪر در ﺑــﻴﻦ ﺷــﻬﺮوﻧﺪان ﺟﻤﻬــﻮر ي اﺳــﻼﻣﻲ اﻳــﺮان. دﻓﺘــﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘــﺎت و آﻣــﻮزش ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری 12-حاج حسنی،مهرداد، (1391)، رابطه بین پرخاشگری،ابراز وجود و افسردگی با آمادگی به اعتیاد دردانشجویان دختر دانشگاه علامه طباطبایی،مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،سال سیزدهم،شماره سوم 13-حمید خاکباز،محمد حسن فرهادی(1392) بررسی رابطه افسردگی،اضطراب،و استرس با ابراز پرخاشگری در افراد وابسته به مصرف مواد مخدرفصلنامه توانبخشي، شماره 60 14-دباغی،پرویز،اصغر نژاد فرید،علی اصغرعاطفی،(1387)اثربخشی پیشگیری از عود بر پایه ذهن آگاهی در درمان وابستگی به مواد افیونی و سلامت روانی، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ ﻋﻠﻤﻲ ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد،29-44 ،(7)2 15-دوستیان،یونس،اعظمی،یوسف(1391)، بررسی رابطه پرخاشگری و تکانشگری با آمادگی به اعتیاد در دانشجویان پسر، مجله دانشکده بهداشت و انسیتو تحقیقات بهداشتی،دوره دهم،شماره سوم 16-دایجن چارلز،دوبلیو مایکل(1995/1383) مترجمان،رنجبر بایرامعلی، روان شناسی اعتیاد،تهران انتشارات روان،چاپ اول 17-دهقانی،محمود(1381)بررسی رابطه سبک های دلبستگی اعتیاد و نیمرخ روانی افراد معتاد در مقایسه با افراد غیر معتاد در مراکز خود معرف استان بوشهر.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی 18-ریماز،شهناز(1388)،بررسی متغیر های مرتبط با عود سوء مصرف مواد در زنان و مردان مراجعه کننده به مراکز منتخب درمان اعتیاد شهر تهران،مجله علوم پزشکی رازی،دوره بیستم،شماره107 19-زرگر،یدالله،رحیمی،طیبه(1391)،بررسی رابطه ي ساده و چندگانه ي بامدادگرایی و کیفیت خواب با آمادگی به اعتیاد در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز 20-زرﮔـــﺮ، ي. ﻧﺠﺎرﻳـــﺎن، ب و ﻧﻌـــﺎﻣﻲ، ع. (1387). ﺑﺮرﺳـــﻲ راﺑﻄـــﺔ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ (ﻫﻴﺠﺎنﺧـﻮاﻫﻲ، اﺑـﺮاز وﺟـﻮد، ﺳﺮﺳـﺨﺘﻲروانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ)، ﻧﮕﺮش ﻣﺬﻫﺒﻲ و رﺿﺎﻳﺖ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﺑﺎ آﻣـﺎدﮔﻲ ﺑـﻪاﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، ﻣﺠﻠﺔ ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ و روانﺷﻨﺎﺳـﻲ داﻧﺸـﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز، ﺷﻤﺎرة 1، ﺳﺎل 3، ص120ـ99. 21-زﻳﻨﺎﻟﻲ، ع. وﺣﺪت، ر و ﺣﺎﻣـﺪﻧﻴﺎ، ص. (1386). ﺑﺮرﺳـﻲ زﻣﻴﻨـﻪﻫـﺎي ﭘﻴﺶاﻋﺘﻴﺎدي ﻣﻌﺘﺎدان و ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ آن ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﻏﻴﺮﻣﻌﺘﺎد، داﻧﺶ و ﭘﮋوﻫﺶ در روانﺷﻨﺎﺳﻲ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﺧﻮراﺳﮕﺎن، ﺷﻤﺎرة 33، ص 168ـ 149 22-ساعتچی محمود(1385) مشاوره و رواندر مانی،تهران،انتشارات ویرایش،چاپ سوم 23-ضیاءالدینی حسن،حسینی مهدی،نوکنی مصطفی(1384)، گروه درمانی برای معتادان ،تهران،انتشارات اندیشه آور،چاپ اول 24-ﺳﺨﺎﻭﺕ، ﺟﻌﻔﺮ. (۱۳۸۳). ﻋﻠﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺍﻋﺘﻴﺎﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﭘﻴﺎﻡ ﻧﻮﺭ. 25-ﺳﻮﺭﻱ، ﻋﻠﻲ. (۱۳۸۴). ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﻣﺠﻠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ. ۶۹،۷۸-۱۰۸ 26-ﻓﺮاﻧﻜﻦ، ر.اي. (1384). اﻧﮕﻴـﺰش و ﻫﻴﺠـﺎن. ﺗﺮﺟﻤـﺔ ﺣﺴـﻦ ﺷـﻤﺲ،ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻣﺤﻤﻮدي و ﺳﻮزان اﻣﺎﻣﻲﭘﻮر، ﭼـﺎپ دوم، ﺗﻬـﺮان: ﻧﺸـﺮ ﻧﻲ. (ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ زﺑﺎن اﺻﻠﻲ 1988) 27-فهيمه پيرساقي ،محمد علي نظري ،حسن نادعلي پور(1393) اثربخشي درمان خود متمايز سازي بر ميزان ابراز وجود دانشجويان دختر دانشگاه علامه طباطبايي تهران فصلنامه مطالعات روانشناسي باليني، شماره 16،صص 19-34  28-قربانی مجید،صرامی حمید(1391) بررسي چهار دهه تحقيقات شيوع شناسي اعتياد در ايران فصلنامه اعتياد پژوهي سوءمصرف مواد، سال هفتم، شماره بيست و ششم، تابستان 1392 29-فلاح سوکلانی،منیژه(1381).بررسی تاثیر حاشیه نشینی بر اعتیاد جوانان پسر معتاد15-28ساله ساکن در شهرک شهید بهشتی مشهد.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. 30-عباسی نیا،محمد(1387)تاثیر آموزش جرات ورزی در عزت نفس کودکان کم جرات پسر ناحیه یک قم.پایان نامه کار شناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی 31-علی،دلاور.خسرو ،رشید.(1383)نقش آموزش مهارت های ابراز وجود و حل مسئله در پیش گیری و کاهش مصرف سیگار دانش آموزان شهر تهران.مجله مطالعات روان شناختی،سال اول،شماره 1،دانشگاه الزهرا 32-عصمت نوحی،رقیه مهدی پور،منیر السادات نعمت اللهی، (1391)بررسی نقش خانواده در اعتیاد فرزندان از دیدگاه مادران دارای فرزند معتاد شهر کرمان،مجله سلامت و بهداشت اردبیل،دوره سوم،شماره دوم 33-عمر کیانی پور،اکرم پور زاد(1390)بررسی نقش عوامل موثر در ترک اعتیاد،فصلنامه اعتیاد پژوهشی سوء مصرف،مواد،سال ششم،شماره بیست و دوم. 34-کجباف،محمد باقر،رحیمی فاطمه،(1391)مقایسه انگیزه های فردی-اجتماعی معتادان در گروه های درمانی شهر اصفهان،مجله رویکرد های نوین آموزشی،سال ششم،شماره یک 35-لویز جودیت،دانا روبرت(1991/1380)،مترجمان کریمی علی،عتیق مهدی، اصول و کاربرد مشاوره در پیشگیری و درمان سوء مصرف مواد مخدر(جلد اول)،تهران،انتشارات اسپند هنر،چاپ اول 36-لوئیز،جودیت،ک.دانا،روبرت(1991/1385)،مترجمان،خادمی ابوالفضل،روشن رسول، مشاوره با معتادان،تهران،انتشارات رشد 37-ﻣﺴــﻌﻮد ﻧﻴــﺎ، اﺑــﺮاﻫﻴﻢ (1388). ﺑﺮرﺳــﻲ راﺑﻄــﻪ ﺑــﻴﻦ ﻋــﺰتﻧﻔــﺲ و اﺿــﻄﺮاب اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ در داﻧﺸــﺠﻮﻳﺎن دوره ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ. دوﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ- ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺎﻫﺪ، 11-26 ،(3)37. 38-ﻣﻼزاده، ﺟﻮاد و ﻋﺎﺷﻮري، اﺣﻤد (1388). ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ درﻣﺎن ﮔﺮوﻫﻲ ﺷﻨﺎﺧ ﻲ- رﻓﺘﺎر ي در ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮي از ﻋﻮد و ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ اﻓﺮاد ﻣﻌﺘﺎد. داﻧﺸﻮر رﻓﺘﺎر، 1-12 ،(34)16 39-ملک پور مختار،قربانی بیژن،ت(1383)اثیر روش های تغییر نگرش و ابراز وجود بر عدم گرایش به مصرف مواد معتادان داوطلب،مجله دانش و پژوهش در روانشناسی،شماره بیستم،دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان 40-یار محمدی،رسول(1390)،اثر بخشی اجتماع درمان مدار بر ارتقاء مهارت های زندگی و کاهش عود در مردان معتاد،مجله علوم پزشکی کرمان،دوره هجدهم،شماره چهارم 41-مهرآر،امید(1390).اثربخشی آموزش گروهی مهارت های جرات ورزی بر ابراز وجود و عزت نفس دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی 42-نظری،محمد علی.(1378)بررسی نقش تبلیغات در تغییر نگرش دانش آموزان منطقه16 تهران نسبت به اعتیاد.پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. 43-یونسی سید جلال(1381)،آسیب شناسی و رواندرمانی گروهی از یونگ تا شونمن-تازه های رواندرمانی 44-يونسي، س ، جلال ( 1387 ) .درمان ناهنجاري رواني در كودكان و نوجوانان.تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي 45-يونسي،جلال ،خداياري فرد، محمد .سهرابي، فرامرز .شكوهي يكتا، محسن . غباري بناب، باقر .به پژوه، احمد .فقيهي، علي نقي . اكبري زردخانه، سعيد .عابديني، ياسمين . (1386).روان درمانگري و توانبخشي زندانيان و بررسي اثربخشي آن در زندان رجایی شهر.سازمان زندان های استان تهران. 46-يونسي س، جلال. محمدي، محمدرضا ( 1385 ).رويكرد نشر اطلاعات،پيشگيري از اعتياد در نوجوانا ن.دانشور رفتار، شماره ارديبهشت ماه 1-Andrews, J. A. (2005). Substance abuse in girls.Handbook of behavioral and emotional problems in girls.NewYork: Kluwer Academic Press/Plenum. 2-Asetil.Y, Jouzefs.F,Cilchrist, L. D.; Sckike, S. P. 1987. "Skills Enhancement to Prevent Substance Abuse among American Indian Adolescents". International Journal of Addiction. September, 22(9), 896-79. 3-Bardo, M. T. Rabinson.G, Berich (1996). Psychobiology of novelty seeking and drug seeking behaviour. Behavioural Brain Research, 77(1–2), 23– 43. 4-Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control. New York, NY: W. H. Freeman. 5-Berown.M,. Amani F, Ahari, S, Azami A. Trend of drug abuse patterns in drug addiction centers during 1999-2004. Journal Ardabil of medical science. 2005; 3(5): 220-224. 6-Buzaret.H Muocha N Richrdsoon.D,de Dios, M.A., 1982. Adolescent Tobacco use and Substance Abuse Teatment outcomes. Journal of Substance Abuse Treatment, 37(1), pp. 17-24. 7-Cooper, M. L, Frond, M. R , Russell, M. & Murder, P. (1995). Drinking to regulate positive and negative emotions. A motivational model use. Journal of Personality and Social Psychology , 69-990-1005. 8-Doolint.F, Fisher, M., Scott, S. R. (1996). Effectiveness study of two group models with substance abusing mentally ill (multi challenged) consumers. Journal of Alcohol & Drug Education, 52, 25-38. 9- Epstien, J. A , Botvin , G. J., Diaz, T., Willams , C., & Griffin, K. (2000).Aggression, victimization, and problem behavior among inner-city minority adolescent. Journal of Child and Adolescent Substance Abuse, 9, 51-66. 10-Eikel.K Stewart F، Mc. aulif ، Huesca RS, Cruz VMG, Encinas RMO, Pontoja GD. Early detection of risk factors associated with illegal drug use. Salud Mental;25(3):1-11. 11-Fagan, R. (1999). The use of required treatment for substance abusers. Substance Abuse , 20(4), 249– 261. 12-Faus.B Pinel.OL. Jackson R, Wernicke R, Haaga D.A.F. Hope as a predictor of entering substance abuse treatment. Addict Behaviors. 2003;28(1):13-28 13-Gambrill, E., Richey, C. (1975). An assertion inventory for use: In assessment and use. Behavior Therapy, 6,550-561. 14-Glantz, M. D., Weinberg, N. Z., Miner, L. L., &Colliver, J. D. (1999). The etiology of drug abuse: Mapping the paths. Drug abuse: Origins & interventions. Washington, DC: American Psychological Association. 15-Hansen EB, Breivik G. Sensation seeking as a predictor of positive and negative risk behaviour among adolescents. Personality and Individual Differences. 2001;30(4):627–40. 16-Hayatbakhsh, M. R., Najman, J. M., Williams, G. M., Bor, W., O`Callaghan, M.(2009). Multiple risk factor model predicting cannabis use and use disorders: A longitudinal study. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 35,399-407. 17-Hechman.L, Veis.K, Li R, Milivojevic V, Kemp K, Hong K, Sinha R. Performance monitoring and stop signal inhibition in abstinent patients with cocaine dependence. Drug and alcohol dependence.1984;85(3):205–12. 18-Hunt W, Barnett LW, Branch LG.Relapse rates in addiction programs. J Clin Psychol 1971; 27(4): 455-6 19-Jaff, A. (2005). Drug use and aggression: The effect of rumination and other person related variables. California State University Long Beach Psychology. 20-Joonze .H, Kadoort F,Maddi,S,R. (1986).Personality Theories. Acomparitive Analysis Brooks- Cole Publishing. USA.Pg 61. 21-Kerunk.V. Perkins.L.Branden, N. (2001). The psychology of self-esteem: a revolutionary approach to self-understanding that launched a new era in modern psychology. San Francisco: Jossey-Bass.P g 92. 22-Keroojer .N,Helmus, T. C., Downey, K.K., Arfken, C. L., Henderson, M. J., & 23-Schuster, C. R. (1981). Novelty seeking as a predictor of treatment retention for heroin dependent cocaine users.Drug and Alcohol Dependence, 61(3), 287– 295. 24-Schoneman.T.J.(1981).Report of the source of self knowledge.journal of personality.49-284-294. 25-Schoneman.T.J.college L and Taber L.E and Nash.D.L.(1984)children reports of self knowledge.journal of personality52(2)124-137. 26-Kanjer .R,Roberts, R. E., Roberts, C. R., & Xing, Y. (1971). Comorbidity of substance use disorders and other psychiatric disorders among adolescents: 27-Koortis .D,Fierro, M. (2009). Recovering From Substance Abuse: Support Groups For Gay And Lesbian Adults: A Grant Proposal. Unpublished Thesis for Master of Science. California State University Evidence from an epidemiologic survey. Drug and Alcohol Dependence, 1 4-13 28-Koob, G. F. ( 1992). Neural mechanisms of drug reinforcement. Annals of the New York Academy of Sciences, 654,171– 191 29-Kaplan HI, Sadock BJ. Synopsis of psychiatry. 8 th ed. New York: Williams and Wilkins; 1998. 30-King, K. M., &Chassin, L. (2004). Mediating and moderating effects of adolescent behavioral under control and parenting in the prediction of drug use disorders in emerging adulthood. Psychology of Addictive Behaviors, 18, 239– 249. 31-Kloninjer .D,Glantz, M. D., Weinberg, N. Z., Miner, L. L., &Colliver, J. D. (1999). The etiology of drug abuse: Mapping the paths. Drug abuse: Origins & interventions. Washington, DC: American Psychological Association. 32-Kun. B. &Demetrovics, Z. (2010). Emotional intelligence and addictions: A systematic review. Substance Use & Misuse, 45, 1131– 1160. 33-Kuhat .Z،Cutter HS, Samaraweera A, Price B, Haskell D, Schaeffer C. Prediction of treatment effectiveness in a drug-free therapeutic community. Int J Addict 1977; 12(2-3): 301-21. 34-Leshner, A. L. (1998). Drug addiction research and the health of women. US National Institute of Health, Diane Publishing Co. 35-Liraud F, Verdoux H.( 2000). Which temperamental characteristics are associated with substance abuse in subjects with psychotic and mood disorders? Psychiatry Research, 93(1), 63– 72. 36-Mello.B Mendelson.N ، Grella CE, Hser YI, Huang YC. Mothers in substance abuse treatment: differences in characteristics based on involvement with child welfare services. Child Abuse Negl 2006 Jan30(1):55-73. 39-Mertoon .S, ,West, R. (2001). Theories of addiction. Addiction, 96, 3– 13. 40-Najman, M., Boor, N. & Willyamz, M. (2009). Multiple risk factor Model predicting cannabis use and use disorders: a longitu dinal study. The American journal of drug and alcohol abuse, 35,6,399. 41- Nbakoow.k.Hafman F ,Friedmann, P.D., Saitz, S. and Samet, J.H., 1998. Management of adults recovering from alcohol or other drug problems relapse prevention in primary care. JAMA, 15, pp. 1227-31. 42-Reteer .D,Simons-Morton, B. (1992). Social influences on adolescent substance use.American Journal of Health Behavior, 31(6), 672– 684. 43-Roberts, R. E., Roberts, C. R., & Xing, Y. (2007). Comorbidity of substance use disorders and other psychiatric disorders among adolescents: Evidence from an epidemiologic survey. Drug and Alcohol Dependence, 1 4-13 44-Sadock BJ, Sadock VA. Kaplan & Sadock comprehensive text book of psychiatry. 7th ed. Philadelphia: lippincott. Williams & Wilkins; 1999. 45-Sait.T, Wilsoon .L,Coviello DM, Alterman AL, Cacciola JS, Rutherford MJ, Zanis DA. The role of family history in addiction severity and treatment response. Journal of Substance Abuse Treatment.1991; 26: 1 –11. 46-Sher .V, Levenson .J,Wills, T. A., Vaccaro, D., & Mcnamara, G. (1994). Novelity seeking, risk taking and related constructs as predictors of adolescent substance use. Journal of Substance Abuse, 6,1-20. 47-Terracciano, A., L¨ockenhoff, C. E., Crum, R. M., Bienvenu, J., & Costa, P. T. (2008). Five-factor model personality profiles of drug users. BMC Psychiatry, 8(22), 1– 10. 48-United Nation Office for Drug Control and Crime Prevention. (2008). World Report. New York. United Nation. 49-Weed, N., Butcher, N. J., Mckenna, T., & Ben-Porath, Y. (1992). New measures for assessing alcohol and other drug problems with MMPI-2, APS & AAS. Journal of Personality Assessment, 58,389-404. 50-West, R. (2001). Theories of addiction. Addiction, 96, 3– 13. Wilson, J. (1996). Striatal dopamine nerve terminal markers in human, chronic methamphetamine users. Nature Medicine, 2, 699-703 51-WHO. (2004). Promoting Mental Health: A Report of the World Health Organization. Department of Mental Health, University of Melbouren 52-Wills, T. A., Vaccaro, D., & Mcnamara, G. (1994). Novelity seeking, risk taking and related constructs as predictors of adolescent substance use. Journal of Substance Abuse, 6,1-20. 53-Younesi, J. and Mohammaddi, M. (2004). Addiction against Addiction. Gulf international mental health conference.Kuwait. 54-Younesi,J.(1998).Study of psychosocial adjustment among physically disabled children and adolescent in relation to the development of bodyimage.Unpublished Ph.D Thesis. University of London.UK.