صفحه محصول - پروتکل درمانی و پکیج آموزشی تاب آوری با مولفه های 3 گانه

پروتکل درمانی و پکیج آموزشی تاب آوری با مولفه های 3 گانه (docx) 8 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 8 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

برنامه آموزشی تابآوری ارائه شده در گروه آزمایشی بسته آموزشی تابآوری شامل مؤلفههای هیجانی، مؤلفههای اجتماعی و مؤلفههای شناختی است که هر کدام از این مولفهها نیز دربر دارنده زیر مجموعههای آموزشی مختلفی هستند. مولفه هیجانی شامل شناخت و مدیریت هیجان میشود که به آزمودنیها آموزش داده میشود تا بتوانند موقعیتهای مناسب برای ابراز هیجانات خود را کشف کنند. معلمان و روانشناسان میتوانند به عنوان تسهیلکنندهای در رشد هیجانهای مثبت عمل کنند که تأثیر مطلوبی بر فراگیری و بهزیستی کلی میگذارد. در این بسته آموزشی شیوههای شناسایی هیجانها به وسیله تصاویر آموزش داده میشود و فعالیتهایی به نوجوانان آموزش داده میشود تا این هیجانهای مثبت را شناسایی و پرورش دهند که این راهبردها از طریق آموزش مهارتهای آرامشسازی عضلانی تدریجی و تمرینهای تصویرسازی ذهنی است. سپس راههای ارتقا و افزایش همدلی بحث میشود. به طورخلاصه اهداف این جلسهها را میتوان به این صورت بیان کرد که مراجعان باید: جلسه اول. با مفاهیم، ساختار، مراحل، روش اجرای برنامه و تکالیف آشنا شدند. جلسه دوم. به شناسایی و کنترل هیجانها پرداخته شد. جلسه سوم. روشهای پرورش و بالا بردن سطح همدلی آموزش داده شد و رفتار نوع دوستی و سهیم شدن، یاری، پذیرش، ملاحظه و تسلی دادن یکدیگر آموزش داده شد. جلسه چهارم. با دو واژه خودگردانی و خود تابآوری و تفاوت آنها آشنا شدند. خودگردانی مؤلفهای است که نوجوانان با آن توانایی به تعویق انداختن لذت آنی و منع تکانهها برای دستیابی به اهداف بعدی را کسب میکنند. خود تابآوری به توانایی نوجوان برای سازگاری و انعطافپذیری و تطبیق و سازگار کردن نیازهای موقعیتهای مختلف اطلاق میشود. جلسه پنجم. توانایی شکلگیری روابط مثبت و ابقای آن و توانایی برقراری رابطه اثربخش کلامی و غیرکلامی بحث شد. جلسه ششم. حس شوخ طبعی- مشارکت گروهی اثربخش آموزش داده شد. جلسه هفتم: حس خودشناسایی، خودادراکی مثبت و خوداثربخشی را فرا گرفتند. جلسه هشتم: فراشناخت، حل مسأله، بررسی چرخه افکار منفی و آموزش تلاش برای رشد نگرش مثبت آموزش داده شد. جلسه نهم: به بررسی حفظ باورها و انتظارات مذهبی یا معنوی و اهداف آینده پرداخته شد. جلسه دهم: آخرین جلسه تثبیتکننده تواناییهای فراگرفته شده در طول جلسات بود و شامل یکپارچه کردن تابآوری هیجانی، اجتماعی و شناختی در نوجوانان بود. در این جلسه پسآزمون اجرا شد. شرح کامل این جلسهها در پیوست آمده است. بسته آموزشی تابآوری کراگر(2006) جوامع امروزی دائماً در حال تغییر و تحول هستند و پیوسته آگاهی در خصوص نیازهای نوجوانان در چارچوب سیستم آموزشی و افزایش راهنمایی آنان برای اینکه بتوانند به عنوان اعضای فعال و توانا برای تمدنی اثربخش در جامعه شرکت کنند، بالا میرود. روانشناسان آموزشی به صورت مستقیم و غیرمستقیم به آموزشگاهها، مدارس و خانوادهها و دستاندرکاران آموزشی خدمترسانی میکنند که این خدمان در بافت آموزشی میتواند به صورت زیر باشد: سنجش و ارزیابی مشاوره و راهنمایی مداخلات درمانی و مشاورهای در مورد فراگیرها مداخلات اولیه و اعمال پیشگیری با نوجوانان، گروهها، خانوادهها و آموزشگاهها آموزش و تقویت معلمان، مدیران، همکاران و والدین برگزاری کارگاههایی برای اطلاعرسانی به والدین، استادان و اعضای جامعه برای فراگیری مطلوب بسته آموزشی تابآوری این اختیار را به روانشناسان میدهد که بر مبنای نیازهای نوجوانان متمرکزشده و چگونگی تابآوری فراگیران را در حالت مطلوب و غیرقابل ترس افزایش دهد. این بسته آموزشی شامل مؤلفههای هیجانی، اجتماعی و شناختی است که هر کدام از این مؤلفهها نیز در بر دارنده زیرمجموعههای آموزشی مختلفی هستند. لازم به ذکر است که این جنبههای تابآوری به طور زنجیرهوار واقع میشوند و تحت تإثیر کنش متقابل میان نوجوانان و بافتهای خود میباشد. لازم است که تابآوری در تمام مراحل رشد نوجوانان پرورانده شود. بسته آموزشی تابآوری در حالت ایدهآل برای نوجوانان مناسب است. این آموزش شامل 10 جلسه است و مدت زمان هر جلسه تقریباً یک ساعت است. جلسه اول. آشنایی با مفاهیم، ساختار، مراحل، روش اجرای برنامه و تکالیف در این جلسه اصول مشارکت گروهی و شفافسازی مفهوم کلی تابآوری به بحث گذاشته میشود. فراگیران برای روشن ساختن میزان تابآوری خود با پرسشنامه تابآوری کار خود را آغاز میکنند. محتوای این جلسه مطابق با تعریف نوجوانان از تابآوری است که میتواند به این صورت بیان شود: نوجوانان تابآور وقتی با موقعیتهای دریافتی مختلف روبرو میشوند برای شناسایی، کنترل و به کار گرفتن جنبههای فردی مناسب دارای گرایش و آمادگی هستند. در این جلسه باید فراگیرانی را که تابآوری خود را به نمایش میگذارند و آنهایی که رفتار تابآوری کمتری از خود نشان میدهند را شناسایی کرد. جلسه دوم. شناسایی و کنترل هیجانها افزایش میزان حساسیت برای مشخص شدن احساسها در سنین کودکی آغاز میشود. والدین به کودکان خود احساسهای اولیه شادی، ناراحتی، خشم، تنهایی و ترس را با تداعی معانی یاد میدهند. در نتیجه نوجوانان نیز میتوانند شیوههای نامطلوب ابراز احساسها را مطابق با مثالهای بزرگترها نمونه قرار دهند. متاسفانه والدین و معلمان همیشه مهارتهای لازم برای آموزش کودکان و نوجوانان در مورد نحوه شناسایی و کنترل این احساسها و هیجانها را ندارند. معلمان و روانشناسان و سایر افراد مهم میتوانند به عنوان تسهیلکنندههایی در رشد هیجانهای مثبت عمل کنند که تأثیر مطلوبی در فراگیری و بهزیستی کلی میگذارد. تفاوتهای پیچیده تدریجی و هیجانهای مختلف از طریق مشاهده واکنش نوجوانان به موقعیتهای مختلف مشخص میشود که این امکان را به معلمان و روانشناسان میدهد که نوجوانان را از نحوه ابراز هیجاناتشان آگاه سازند. شیوههای زیر برای بالا بردن و پرورش تواناییها برای کنترل و ابراز مناسب هیجانها توسط انجمن ملی روانشناسان پرورشی ارائه میشود که مختصراً به شرح زیر است: 1.آموزش و پرورش مهارتهای آرامش که شامل مراقبه، آرامش عضلانی تدریجی و تمرینهای تصویرسازی ذهنی است. 2.شیوه ایستادن، نفس راحت کشیدن و تجسم یک صحنه آرام به عنوان تأثیر در آرامش و آرمیدگی و سپس تعمق در تجربه آن هیجان و علت آن که میتواند در کنترل هیجانها مؤثر باشد. 3.پرورش مهارتها برای شناسایی نشانههای کلامی و غیرکلامی که بازتاب هیجانها هستند. 4.شناسایی محاسن که میتوانند به عنوان روزنههای مناسبی برای هیجانها عمل کنند مثلاً سرگرمیها و ورزش 5.تأثیر پیامها و خودصحبتیها، توانایی نوجوانان را برای پذیرش هیجانهای مطلوب و دلخواه تقویت میکند. 6.نظریه دکتر پاتآدام که خنده با صدای بلند و شوخی درمان روح است. بسته آموزشی تابآوری شامل شیوههای مذکور در مورد کنترل هیجانها است. جلسه سوم. همدلی همدلی و رفتار نوع دوستی و سهیم شدن، یاری، پذیرش، ملاحظه، تسلی دادن با هم تلفیق شدهاند. برای پرورش و بالا بردن همدلی چندین روش وجود دارد. 1.الگوبرداری از همدلی، مورد توجه قرار دارن رفتار فرد ایفاکننده وقتی در حال نشان دادن همدلی است یا الگوهای همدلی مهم در جامعه 2.پرورش مهارت یقین و استدلال این که چرا برخی از رفتارها نسبت به دیگران نامناسب هستند و پرورش رفتاری مناسب و به جا به شکلی خاص 3.مورد بحث قرار دادن هیجانها و مسائل به طرزی مثبت 4.ارائه تغییرات و توضیحات مثبت و مطلوب در کنار مدرسان و روانشناسان و همسالان و سایر افراد مهم به منظور رفتار نوع دوستی و همدلی 5.مورد توجه قرار دادن تشابهات میان دو نوجوان(کار گروهی) 6.نمایش دادن تحریک محرکها به طور هیجانی مانند فیلمها و تصاویری که میتوانند در شناسایی نیازها و واکنشهای شخصی در موقعیتی خاص به بحث گذاشته شود. 7.اشتراک واکنش متقابل با افرادی مانند افراد مسن، بیمار و ناتوان که در آن مهارتهای مذکور بالایی میتوانند تکمیل شوند. 8.پرورش برقراری ارتباط غیرکلامی و شنیدن مهارتها برای پیام رسانی مثبت همدلی موجب میشود افراد جامعه تا حد ممکن با ملاحظه باشند. همدلی موجب میشود افراد جامعه تا حد ممکن باملاحظه باشند. به طور هیجانی نوجوانان تابآور به افراد پیرامون خود اهمیت میدهند. آنها صرفاً به خود و نیازها و اهدافشان توجه نمیکنند. بسته آموزشی تابآوری شامل شیوههای مورد بحث از افزایش و تقویت همدلی حین فعالیتهایی مانند شناسایی الگوهای ایفاکننده و شناسایی رفتار همدلانه است. جلسه چهارم. خودگردانی و خود تابآوری این دو واژه اغلب به جای یکدیگر میآیند اما ماهیت آنها متفاوت است. خودگردانی مؤلفهای است که نوجوانان با آن توانایی به تعویق انداختن لذت آنی و منع تکانهها برای دستیابی به اهداف بعدی را دارند. خود تابآوری برمیگردد به توانایی نوجوان برای سازگاری و انعطافپذیری و تطبیق و سازگار کردن نیازهای موقعیتهای مختلف. خودگردانی به میزان ابراز تکانههای نوجوانان اطلاق میشود و بیانگر خود تابآوری سازههای شخصیت درونی است که برای تعدیل تکانها به طور سازگارانه عمل میکنند. در خودگردانی نوجوانان کاملاً خود را محدود میکنند و میخواهند کمترین ابراز تکانهها و هیجانها را داشته باشند. عوامل زیر در رشد خودگردانی و خود تابآوری مهم هستند: 1.اشتراک فعال در فعالیتهای جدید و چالش با همسالان که آنها را ملزم به نگه داشتن جهت خود میشوند. 2.آشکارسازی تجربیات جدید و امکان پرداختن به مهارتهای کسب شده 3.پرورش مهارتها برای تکمیل و انجام تکالیف با توجه به اهداف مداخله کار گروهی در پرورش این مهارتها شیوهای مفید است. فعالیتها در بسته آموزشی افزایش تابآوری که خود تابآوری را ارتقاء میدهند در گروهی که در آن نوجوانان امکان فراگیری اجتماعی دارند اداره میشوند و میتوانند به عنوان ناظر بر رفتار همسالان عمل کنند. جلسه پنجم. توانایی شکلگیری روابط مثبت و ابقای آن و توانایی برقراری رابطه اثربخش کلامی و غیرکلامی شکلگیری و حفظ روابط مثبت با همسالان، مدرسان، والدین و سایر افراد عملکرد رشدی بسیار مهمی در میان نوجوانان محسوب میشود. روابط دوستانه حس وابستگی گروهی را ایجاد میکند و بر سازگاری اجتماعی نوجوانان در مراحل بعدی زندگی دارای اثر تابآوری است. مدرسه برای پرورش روابط مثبت بافت ایدهالی است. شیوههای زیر برای ایجاد رابطه دوستی مهم هستند: 1.مدرسان میتوانند به نوجوانان آموزش دهند که در شروع یک رابطه چگونه صحبت را آغاز و به پایان برسانند. 2.نوجوانان برای آگاه شدن از مهارتهای شنیداری، خودنمایی و انتخاب موضوعهای مناسب برای گفتگو آموزش میبینند. 3.الگوبرداری و کمک گرفتن از نسخههای اجتماعی مناسب درباره رفتارهایی مانند مشارکت، نظر دادن، نوبتی صحبت کردن و تعارف کردن در صحبت کردن 4.اصلاح اداره کلاس برای فعالیتهایی که کنش متقابل برقراری روابط را بهبود میبخشد مانند پروژههای گروهی 5.صحبت کلاسی درباره موضوعات برنامه درسی موجب ایجاد درخواستهای اجتماعی دانش آموزان میشود جوانب زیر برای پرورش تواناییهای اجتماعی میتوانند به کار گرفته شوند: ایفای نقش در مهارتهای اجتماعی مختلف و از نوجوانان خواسته میشود تا در مورد اعضای گروه که میتوانند با آنها همکاری کنند اظهارنظر مثبتی را روی کاغذ بنویسند. بسته آموزشی مهارتهای برقراری روابط دوستی و کار گروهی اثربخش را در اختیار نوجوانان قرار میدهد. همچنین، ارتباط غیرکلامی شامل فضاهای شخصی، حالتهای صورت، بساوایی، حرکات بدن حین صحبت و تن صدا است. حالات صورت یکی از قویترین ارتباط غیرکلامی است. مطالعه دقیق این نشانههای غیرکلامی میتواند به رشد روابط کمک کند. شیوههایی که میتوان به وسیله آنها ارتباط کلامی و غیرکلامی را افزایش داد. نوجوانان میتوانند نشانههای غیرکلامی همسالان را یادداشت کنند و آن را مورد بحث قرار دهند. طرز برقراری ارتباط مثبت میتواند از طریق الگوبرداری و ایفای نقش در موقعیتهای مختلف آموزش داده شوند مانند این که موضوع صحبت چه باشد. آموزش راهکارهایی طی مطالعه میتواند به عنوان دستورالعملی برای نوجوانان به کار رود. آگاه کردن نوجوانان در مشاهده نشانههای غیرکلامی و استنباط معنی و مفهومی که در پس آن قرار دارد. تبیین ضوابط در خصوص مسائل اجتماعی میتواند او را در کسب تمام اطلاعاتی که در موقعیتهای اجتماعی مورد پذیرش کمک کند. تقویت تجربیات مانند ملاقات با معلم تقویت خود- مدافعه و تقویت مثبت آموزش فعالیتها به طوری که از نوجوانان خواسته شود تا ویژگیهای مثبت دیگران را بیابند و آنها را تحسین کردن و راهنمایی آنها برای برقراری ارتباط به روشی مناسب بدون توجه به جنبههای منفی جنبه مهمی در برقراری ارتباط است. جلسه ششم. حس شوخ طبعی- مشارکت گروهی اثربخش شوخ طبعی یک پویش پیچیده میان فردی است که دارای اثرات شناختی، فیزیکی و هیجانی مثبت است. معلمان یا روانشناسان پرورشی میتوانند حس شوخ طبعی در نوجوانان را به روشهای زیر تقویت کنند الگوبرداری رفتاری که نشان میدهد اشتباه کردن قسمتی از پردازش فراگیری است و میتواند لذتبخش نیز باشد. استفاده از رسانههای گروهی برای نشان دادن شوخطبعی افراد حتی افراد مشهور به طور قاطعانه افزودن شوخ طبعی در زندگی روزمره مثل گفتن لطیفه در جمع لذت تعامل، ارتباط و مشارکت گروهی حین اظهار نظر و بیان احساسات و فراگیری تجربیات مرتبط با فعالیتهای بسته آموزشی به طور وسیع فعالیتها را به کار میبرد که نوجوانان بتوانند مشارکت گروهی کنند. توانایی اجتماعی میتواند از طریق مشارکت اجتماعی آموزش داده میشوند. شکلگیری مهارتها. مهارت اصلی مورد نیاز نوبتگیری در صحبت و استفاده از صوت ملایم عملکرد مهارتها. نوجوانان باید برای دادن نظرها و ایدههای خود شرکت کنند و در پی استدلال و راههایی باشند که تعامل آنها را تسهیل کند. تهییج مهارتها. انتقاد کردن مثبت بدون سرشکسته کردن دیگران و زودپاسخدهی جلسه هفتم: حس خودشناسایی، خودادراکی مثبت و خوداثربخشی تابآوری به نگرش مثبت، حس خودارزشمندی و کنترل شخصی مرتبط است. نوجوانانی که کنترل دگرگونیهای زندگی را به طرز مؤثری فراگرفتهاند تا خود را به عنوان موجوداتی باارزش در نظر بگیرند. حتی زمانی که دچار اشتباه میشوند وقتی در زندگی از طرف کسی تأیید نمیشوند نیز دارای حس خودارزشمندی هستند. افرادی که به طور کلی تابآوری نشان میدهند از ابتدای کودکی با قدرشناسی و محبت و مراقبت سازش کردهاند. آنها یاد گرفتهاند با دید مثبت به خود نگاه کنند و به عنوان فردی که لیاقت دارد از طرف دیگران مورد قدردانی قرار بگیرند. شیوههای تقویت خودشناسی و خودادراکی عبارتند از: دستیابی به خودآگاهی از طریق خودکاوی نیروها، تواناییها و شخصیت به عنوان مثال به وسیله یادداشت کار و بحثهای گروهی بازخورد مثبت و توجه به تواناییهای نوجوانان به جای توجه به ضعفها به عنوان مثال گردآوری برگه تعادل و ویژگیهای مثبت شکل دادن خودگوییهای مثبت برای تقویت خودپنداره مثبت حتی در رویارویی با اشتباهها و ناامیدیها یادگیری مهارتها برای تمایز میان رفتار نافعال- پرخاشگر و رفتار اظهاروجود در بافتهای گوناگون جلسه هشتم: فراشناخت، حل مسأله، بررسی چرخه افکار منفی و آموزش تلاش برای رشد نگرش مثبت فراشناخت دربرگیرنده حل مسأله به طرزی مؤثر و قدرت تصمیمگیری است. تابآوری مستلزم بازسازی شناختی در مورد طرز فکر نوجوان در مورد تنشها و مشکلات است. نوجوان تابآور اشتباهها را فرصتی برای فراگیری و پرورش در نظر میگیرد و توانایی اصلاح وقایع منفی را دارد. روشهای زیر برای تقویت فراشناخت در نوجوانان است: معلمان باید پردازش فکری خود را تجزیه و تحلیل کنند و تمرین کنند. معلم باید گشادهرو باشد و نوجوانان را تشویق به انتقاد کنند. امکان انتخاب فعالیتها و تکالیف را همواره از میان انواع گزینشهای مناسب در اختیار نوجوانان قرار دهند. استفاده از واژه فکر انتقادی و ابداعی دخیل کردن نوجوان در موقعیت ایفای نقش آگاه کردن نوجوانان برای توجه به مطالب تعریف شده در متون و وسایل ارتباطی و تلاش نوجوان برای حل مسائل زندگی طبیعی نیاز نوجوانان به دفاع از اظهارات وجود همراه با دلایل تجزیه و تحلیل و ترکیب موضوع اطلاعات مختلف تشویق نوجوان به استفاده از قیاسها و تشبیهات در تعریف و تطبیق دادن امکان به نوجوان برای اظهارنظر کردن و حل مسآله به طور تدریجی و تصمیمگیری افزایش آگاهی درباره خطاهای معمول فکری جلسه نهم: حفظ باورها و انتظارات مذهبی یا معنوی و اهداف آینده به وسیله حفظ باورها و انتظارات مذهبی یا معنوی نه تنها معنای زندگی را به صورت فلسفی درک میکنند بلکه در مورد پیشآمدهای احتمالی آینده نیز معانی مثبت را پرورش میدهند. وقتی نوجوان دارای اهداف و انتظارات آینده باشند برای غلبه بر سختیها و مستحکم بودن باانگیزه عمل میکنند. شیوههایی را که با آن روانشناسان میتوانند تنظیم اهداف آینده را تقویت کنند عبارتند از: گوش فرادادن درباره خودشناسایی نمونه قراردادن میل فردی در تنظیم هدف با مشارکت چند هدف فردی، خطر کردن و راهکارها بحث درباره اهداف و تنظیم هدف در گروه و به صورت فردی بازخورد مشخص و سریع و سازنده تلفیق مفاهیم تنظیم هدف در محتوای برنامه آموزشی در مورد تمام موضوعات به کارگیری سرفصلها به طور واضح جلسه دهم: تثبیت تواناییهای آموخته شده در تمام جلسات آخرین جلسه تثبیتکننده تواناییهای فراگرفته شده در طول جلسات است و شامل یکپارچه کردن تابآوری هیجانی، اجتماعی و شناختی در نوجوانان است. در این جلسه پسآزمون اجرا میشود.