پروپوزال بررسی تطبیقی ارتباط فرسودگی شغلی با سلامت روان (docx) 1 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 1 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
443230198183500
2413635-3302000دانشگاه بينالمللي امام رضا عليه السلام
دانشكده ادبيات و علوم انساني
(گروه حسابداري)
پايان نامه دوره كارشناسي ارشد حسابرسي
مقايسه رابطه فرسودگي شغلي با سلامت روان در بين حسابرسان و پرستاران
استاد راهنما
دكتر مهدي مرادي
استاد مشاور
دكتر زهرا خوشنويسان
نگارنده
مهدي رضواني نژاد
تقدير
به مصداق حديث شريف «من لم يشكرالمخلوق لم يشكرالخالق»، بر خود لازم ميدانم از زحمات تمام اساتيد بزرگواري كه در مسير علم آموزي و كمال، ياور و چراغ راهم بودند، تشكر خالصانه نمايم. مخصوصاً بر خود لازم ميدانم از اساتيد بزگوار ذيل تشكر ويژه داشته باشم:
استاد ارجمند و فرهيخته، جناب آقاي دكتر مهدي مرادي، كه برادرانه و با صعهي صدر، با رهنمودهاي ارزنده خود، جهت دهنده و سكاندار اصلي اين پژوهش بودند.
استاد ارجمند و گرانقدر، سركار خانم زهرا خوشنويسان، كه با حسن خلق و گشاده روئي، بعنوان استاد مشاور تجربيات گرانبهاي خود را در اختيارم نهادند.
اساتيد محترم گروه حسابداري دانشگاه بين المللي امام رضا(ع)، كه در طول مدت تحصيل، افتخار شاگردي آنها را داشته ام.
تقديم
اگر اين مختصر را ارزشي است آن تقديم به:
سلطان سرير ارتضاء
امام رئوف
حضرت علي بن موسي الرضا عليه السلام
چکيده
فشارهاي ناشي از تضادهاي منافع، دورههاي کاري پرمشغله و مانند آنها حسابرسي را تبديل به شغلي تنشزا ميکند؛ چنين تنشهايي بر وجوه متعددي از زندگي و فعاليتهاي حسابرسان تأثير ميگذارند؛ سلامت جسمي و رواني فرد مورد تهديد واقع ميشود، زندگي شخصي و خانوادگي او تحت تأثير قرار ميگيرد، روابط اجتماعي او در محل کار و بيرون از آن تضعيف ميگردد، انگيزهها و انرژي براي فعاليتهاي شغلي کاهش مييابد و در نهايت به تضعيف عملکرد شغلي ميانجامد. چنين پيامدهايي براي ادارات و سازمانها تهديدي جدي به شمار ميآيند. با اين وجود تحقيقات اندکي تا کنون به مطالعه وضعيت شغلي حسابرسان از لحاظ مسائل ذکر شده پرداختهاند. هدف اين پژوهش بررسي وضعيت فرسودگي شغلي، سلامت روان و ارتباط ميان اين دو متغير در حسابرسان، و مقايسه آن با پرستاران (به عنوان شغلي که بر اساس تحقيقات متعدد به وضوح تنشزاست) ميباشد. به اين منظور طي يک طرح پژوهشي پيمايشي، صد حسابرس و صد پرستار به ترتيب از ميان جامعه حسابداران رسمي ايران، و سازمان نظام پرستاري ايران انتخاب شدند و دو پرسشنامه فرسودگي شغلي پينس و ارونسون، و سلامت عمومي گلدنبرگ را تکميل نمودند؛ دادههاي حاصل از طريق محاسبه ضريب همبستگي پيرسون و آزمون t تحليل شد. نتايج نشان دادند که رابطه ميان فرسودگي شغلي و سلامت رواني هم در حسابرسان و هم در پرستاران، معنيدار و منفي است. اما تحليلها تفاوت معناداري را ميان حسابرسان و پرستاران در فرسودگي و سلامت رواني آشکار نکردند. اگرچه به طور سنتي فرسودگي شغلي را بيشتر مختص به مشاغلي مانند پرستاري دانستهاند که به خدمات بهداشتي و حمايتي اجتماعي مربوط هستند، اما نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که حسابرسان هم به همان ميزان در معرض فرسودگي شغلي و مشکلات رواني ناشي از آن قرار دارند. بنابراين وضعيت فرسودگي شغلي و سلامت رواني حسابرسان موضوع مهمي است که بايد مورد توجه مديران و مراکز تصميمگيري قرار گيرد.
کلمات کليدي: فرسودگي شغلي، سلامت روان، حسابرسان، پرستاران
فهرست مطالب
عنوان صفحه
TOC \o "1-5" \h \z \u 1-فصل اول: كليات تحقيق PAGEREF _Toc422553160 \h 2
1-1-مقدمه PAGEREF _Toc422553161 \h 2
1-2-بيان مساله PAGEREF _Toc422553162 \h 2
1-3-اهميت تحقيق PAGEREF _Toc422553163 \h 5
1-4-اهداف تحقيق PAGEREF _Toc422553164 \h 5
1-5-فرضيههاي تحقيق PAGEREF _Toc422553165 \h 5
1-6-روششناسي تحقيق PAGEREF _Toc422553166 \h 6
1-6-1-نوع و روش تحقيق PAGEREF _Toc422553167 \h 6
1-6-2-جامعه مورد مطالعه PAGEREF _Toc422553168 \h 6
1-6-3-نمونه و روش نمونهگيري PAGEREF _Toc422553169 \h 6
1-6-4-ابزار تحقيق PAGEREF _Toc422553170 \h 7
1-6-4-1-مقياس فرسودگي شغلي پينس و ارونسون PAGEREF _Toc422553171 \h 7
1-6-4-2-پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ PAGEREF _Toc422553172 \h 7
1-6-5-روش گردآوري دادهها PAGEREF _Toc422553173 \h 7
1-6-6-روش تجزيه و تحليل اطلاعات PAGEREF _Toc422553174 \h 8
1-7-تعاريف واژه ها و اصطلاحات PAGEREF _Toc422553175 \h 8
1-7-1-فرسودگي شغلي PAGEREF _Toc422553176 \h 8
1-7-1-1-تعريف مفهومي PAGEREF _Toc422553177 \h 8
1-7-1-2-تعريف عملياتي PAGEREF _Toc422553178 \h 9
1-7-2-سلامت روان PAGEREF _Toc422553179 \h 9
1-7-2-1-تعريف مفهومي PAGEREF _Toc422553180 \h 9
1-7-2-2-تعريف عملياتي PAGEREF _Toc422553181 \h 9
2-فصل دوم: پيشينه تحقيق و چارجوب نظري PAGEREF _Toc422553182 \h 11
2-1-مقدمه PAGEREF _Toc422553183 \h 11
2-2-مروري بر مهمترين نظريههاي موجود PAGEREF _Toc422553184 \h 11
2-2-1-مدل انتظارات کار-کنترل PAGEREF _Toc422553185 \h 11
2-2-2-نظريه توازن ميان ميزان تلاش و پاداش PAGEREF _Toc422553186 \h 12
2-2-3-تئوري حفظ منابع PAGEREF _Toc422553187 \h 12
2-2-4-ساير نظريات PAGEREF _Toc422553188 \h 13
2-3-فرسودگي شغلي PAGEREF _Toc422553189 \h 13
2-3-1-مفهوم فرسودگي شغلي PAGEREF _Toc422553190 \h 13
2-3-2-عوامل ايجادکننده فرسودگي شغلي PAGEREF _Toc422553191 \h 14
2-3-2-1-عوامل فردي PAGEREF _Toc422553192 \h 14
2-3-2-2-عوامل سازماني PAGEREF _Toc422553193 \h 15
2-3-2-3-عوامل رابطهاي PAGEREF _Toc422553194 \h 17
2-3-3-پيامدهاي فرسودگي شغلي PAGEREF _Toc422553195 \h 18
2-3-3-1-پيامدهاي جسمي PAGEREF _Toc422553196 \h 18
2-3-3-2-پيامدهاي رواني PAGEREF _Toc422553197 \h 18
2-3-3-3-پيامدهاي شغلي PAGEREF _Toc422553198 \h 19
2-4-سلامت روان PAGEREF _Toc422553199 \h 19
2-5-پيشينه تحقيق PAGEREF _Toc422553200 \h 23
2-5-1-تحقيقات خارجي PAGEREF _Toc422553201 \h 23
2-5-2-تحقيقات داخلي PAGEREF _Toc422553202 \h 24
2-6-خلاصه فصل PAGEREF _Toc422553203 \h 25
3-فصل سوم: روس تحقيق PAGEREF _Toc422553204 \h 28
3-1-نوع و روش تحقيق PAGEREF _Toc422553205 \h 28
3-2-جامعه مورد مطالعه: PAGEREF _Toc422553206 \h 28
3-3-نمونه و روش نمونهگيري PAGEREF _Toc422553207 \h 28
3-4-ابزار تحقيق PAGEREF _Toc422553208 \h 29
3-4-1-مقياس فرسودگي شغلي پينس و ارونسون PAGEREF _Toc422553209 \h 29
3-4-2-پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ PAGEREF _Toc422553210 \h 30
3-5-شيوه انجام تحقيق PAGEREF _Toc422553211 \h 30
3-5-1-روش گردآوري دادهها PAGEREF _Toc422553212 \h 30
3-5-2-روش تجزيه و تحليل اطلاعات PAGEREF _Toc422553213 \h 31
4-فصل چهارم: تجزيه و تحليل دادها PAGEREF _Toc422553214 \h 33
4-1-مقدمه PAGEREF _Toc422553215 \h 33
4-2-يافته هاي توصيفي PAGEREF _Toc422553216 \h 33
4-3-يافته هاي استنباطي PAGEREF _Toc422553217 \h 36
4-4-آزمون فرضيه ها PAGEREF _Toc422553218 \h 37
4-5-تحليل هاي جانبي PAGEREF _Toc422553219 \h 44
5-فصل پنجم: نتيجه گيري، بحث و پيشنهادها PAGEREF _Toc422553220 \h 48
5-1-مقدمه PAGEREF _Toc422553221 \h 48
5-2-بحث و نتيجه گيري PAGEREF _Toc422553222 \h 48
5-3-محدوديت هاي پژوهش PAGEREF _Toc422553223 \h 50
5-4-پيشنهادات PAGEREF _Toc422553224 \h 50
5-4-1-پيشنهادات پژوهشي PAGEREF _Toc422553225 \h 50
5-4-2-پيشنهادات کاربردي PAGEREF _Toc422553226 \h 51
منابع فارسي PAGEREF _Toc422553227 \h 53
منابع لاتین PAGEREF _Toc422553228 \h 57
پيوست الف- توضيحات و پرسشهاي دموگرافيک PAGEREF _Toc422553229 \h 63
پيوست ب- مقياس فرسودگي شغلي پينس و ارونسون (BM) PAGEREF _Toc422553230 \h 64
پيوست ج- پرسشنامه سلامت عمومي PAGEREF _Toc422553231 \h 66
فهرست جداول
عنوان صفحه
TOC \f \h \z \t "Caption,1" جدول 41: فراواني شرکت کنندگان بر اساس شغل، جنسيت و تاهل PAGEREF _Toc422552477 \h 33
جدول 42: ميانگين و انحراف معيار سن و سنوات خدمت شرکت کنندگان به تفکيک شغل PAGEREF _Toc422552478 \h 34
جدول 43: ميانگين و انحراف معيار فرسودگي شغلي و سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن براي گروه حسابرس PAGEREF _Toc422552479 \h 35
جدول 44: ميانگين و انحراف معيار فرسودگي شغلي و سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن براي گروه پرستار PAGEREF _Toc422552480 \h 35
جدول 45: نتايج آزمون t براي بررسي تفاوت دو گروه در سن و سنوات خدمت PAGEREF _Toc422552481 \h 36
جدول 46: نتايج آزمون کولموگروف اسميرنف براي بررسي توزيع متغيرها PAGEREF _Toc422552482 \h 37
جدول 47: ضرايب همبستگي فرسودگي شغلي با سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن در گروه حسابرسان PAGEREF _Toc422552485 \h 40
جدول 48: ضرايب همبستگي فرسودگي شغلي با سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن در گروه پرستاران PAGEREF _Toc422552486 \h 41
جدول 49: نتايج آزمون t براي بررسي تفاوت دو گروه در فرسودگي شغلي PAGEREF _Toc422552487 \h 42
جدول 410: نتايج آزمون t براي بررسي تفاوت دو گروه در سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن PAGEREF _Toc422552488 \h 43
جدول 411: ميانگين و انحراف معيار فرسودگي شغلي و سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن براي افراد مجرد PAGEREF _Toc422552489 \h 44
جدول 412: ميانگين و انحراف معيار فرسودگي شغلي و سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن براي افراد متاهل PAGEREF _Toc422552490 \h 45
جدول 413: نتايج آزمون t براي بررسي تفاوت افراد مجرد و متاهل در فرسودگي شغلي و سلامت رواني و زيرمقياسهاي آن PAGEREF _Toc422552491 \h 46
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 41: توزيع نمرات کل نمونه در فرسودگي شغلي و مقايسه گرافيکي آن با توزيع نرمال PAGEREF _Toc422551000 \h 38
نمودار 42: توزيع نمرات کل نمونه در سلامت رواني و مقايسه گرافيکي آن با توزيع نرمال39
فصل اول
كليات تحقيق
فصل اول: كليات تحقيق
مقدمه
سلامت روان به حالتي در فرد اشاره دارد که در آن، اختلالات و مشکلات رواني غايباند و عملکرد فرد در جنبههاي مختلف زندگي، بهينه و سازگارانه است. سلامت روان، در کنار سلامت جسمي و اجتماعي، يکي از مهمترين عوامل تعيينکنندهي عملکرد شغلي فرد است. علاوه بر عملکرد کارکنان، نرخ بيماري، غيبت از محيط کار، تصادفات غير مترقبه، جابهجايي کارکنان، و همچنين بازده کاري و خلاقيت کارکنان، با سلامت رواني آنها ارتباطي قوي دارد (کاتيني و لوسيفورا، 2013). از سوي ديگر، سلامت روان، خود از شرايط و عوامل محيط کار تأثير ميپذيرد. نگرش کارکنان دربارهي جوانب مختلف محيط کار، مانند حجم کار، شدت استرسها، و جايگاه کنترل، براي سلامت روان آنها تعيينکننده است (ايزابل و کيتل، 2004). علاوه بر اين، وضعيت توازن مطالبات شغلي با ميزان آزادي عمل کارکنان، و نيز چگونگي تعادل ميان ميزان تلاش کارکنان و پاداش دريافتي، بر وضعيت سلامت روان کارکنان مؤثر است (کاتيني، و لوسيفورا، 2013).
گاهي ممکن است عوامل ياد شده به همراه ساير عوامل تأثيرگذار، به گونهاي در کنار هم قرار گيرند که روند فرسايشي مخربي را در زندگي کاري فرد ايجاد نمايند. به اين ترتيب يکي از مشکلات فراگير در محيطهاي کاري که به عنوان يک عامل خطر مهم براي سلامت کارکنان درنظر گرفته ميشود، فرسودگي شغلي است. فرسودگي شغلي نوعي واکنش عاطفي به استرس درازمدت است و در خستگي هيجاني و فرسودگي جسمي و ذهني نمود مييابد (چنگ و همکاران، 2013؛ لي و همکاران، 2013). عوارض فرسودگي شغلي، سلامت جسمي و رواني فرد را در معرض خطر قرار ميدهد و منجر به کاهش عملكرد فردي ميشود؛ علاوه بر اين، نشانهها و عوارض فرسودگي شغلي، ميتواند براي ديگران نيز مشکلساز باشد (نوبخت و اوليايي، 1391). با توجه به تفاوت شرايط فضاي کاري در مشاغل مختلف، طبيعي است که ميزان بروز فرسودگي شغلي، و نيز ميزان سلامت رواني افرادي که مشاغل مختلفي دارند، متفاوت باشد.
بيان مساله:
فرسودگي شغلي يک مجموعه از نشانهها است که گستره وسيعي از زندگي فرد را تحت تأثير قرار ميدهد؛ گسترهاي که بر اساس نتايج تحقيقات، وجوه متعدد جسماني، رواني و اجتماعي فرد را دربر ميگيرد. اختلالات گوارشي، مشکلات خواب، دردهاي عضلاني، سردرد، و افزايش آسيبپذيري نسبت به بيماريها بهويژه سرماخوردگي و آنفلوانزا ميتوانند عوارضي از فرسودگي شغلي باشند که در جسم فرد ظهور مييابد (ماسلاچ و گلدبرگ، 1998). آثار فرسودگي شغلي در وضعيت رواني به شکل درماندگي، احساس بيکفايتي و عدم اعتماد به نفس، افسردگي، احساس گناه مزمن و خشم جلوه ميکند (کالبرس و فوگارتي، 2005). در عرصهي روابط اجتماعي نيز فرسودگي شغلي با پاسخ منفي و غيرهمدلانهي فرد به مراجعان، داشتن ديد بدبينانه به ديگران، کاهش حالات مثبت رواني مثل صميميت، رعايت اخلاق حرفهاي و اجتماعي، فروتني، و ادب، و همچنين مشکلات خانوادگي همراه است (عبدي ماسوله و همکاران، 1386؛ علوي و جنتيفرد، 1388؛ شاکرينيا، 1391). چنين عوارضي در مجموع باعث ميشود تا فرد نتواند وظايف کاري خود را به درستي و دقت انجام دهد؛ اهميت کار براي او کاهش مييابد، انواع فرار و غيبت از کار را در پيش ميگيرد و در مجموع از کيفيت عملکرد فرد کاسته ميشود (لارسون و همکاران، 2004). چنين ابعاد گستردهاي نشاندهنده اهميت فرسودگي شغلي در وضعيت مشاغل و سازمانها و لزوم توجه به آن است.
سلامت روان نيز يکي از عوامل مهمي است که در ميان متغيرهاي درگير در عملکرد شغلي مطرح ميباشد. تحقيقات بسياري رابطه سلامت روان و وضعيت شغلي را مورد بررسي قرار دادهاند. از جمله بر اساس تحقيق کاراسک و تورز (1990)، داشتن کنترل کم در اجراي کارها و انتظارات بالاي کاري از کارمند، مشکلات سلامت عمومي را به دنبال دارد. همچنين فشار کاري منجر به افزايش محسوس اختلالات رواني همچون افسردگي و اضطراب در کارکنان ميگردد (استانفيلد و کندي، 2006؛ وانگ و همکاران، 2008). ويسي و همکاران (1379) نيز بيان ميدارند که استرس شغلي بر ميزان رضايتمندي از شغل و سلامت روان کارکنان اثر منفي دارد.
نگاهي به عوارض ذکر شده براي فرسودگي شغلي نشان ميدهد که صرف نظر از عملکرد شغلي، آنچه در روند فرسودگي تخريب ميشود، سلامت رواني فرد است؛ پژوهشهاي صورت گرفته در اين زمينه نيز نشان ميدهند که بين فرسودگي شغلي و سلامت رواني کارکنان رابطه وجود دارد (شاکرينيا، 1391؛ علوي و جنتيفرد، 1388؛ عبدي ماسوله، و ديگران، 1386؛ نجفي، صولتي، فروزبخش، 1379).
عليرغم آنکه به طور کلي ميان فرسودگي شغلي و سلامت رواني رابطه وجود دارد، اما وضعيت متغيرهاي درگير در اين رابطه در مشاغل مختلف، متفاوت است. از ديرباز تحقيقات متعددي نشان دادهاند که بيشترين فرسودگي شغلي مربوط به مشاغلي است که با انسانها سر و کار داشته و جزو حرف خدمات اجتماعي محسوب ميشوند. اين مساله ناشي از مواجههي هر روزهي اين افراد با شرايط پراسترس و فقدان شرايط مثبت در محيط كار است؛ از اينرو پرستاران، معلمين، مشاوران، روانشناسان، مددكاران اجتماعي، نيروهاي پليس و غيره جزء افرادي شناخته شدهاند كه در معرض فرسودگي شغلي قرار ميگيرند (نوبخت و اوليائي، 1391). اما اين نگاه در حال تغيير به نظر ميرسد؛ امروزه فرسودگي شغلي در مشاغل متعددي از مشاغل نظامي گرفته (رزي، و ديگران، 2012) تا کارمندان اداري (ملکآرا، 1388)، و از استادان دانشگاهي تا مشاغل فني (اسدي، برجعلي و جمهري، 1386) و حتي در شغل فرشبافي (علوي و جنتيفرد، 1388) مورد بررسي قرار گرفته و بر اهميت آن تأکيد شده است.
حسابرسي معمولاً يک حرفه پراسترس بوده است: دورههاي پرمشغله، ضربالعجل مطالبات، زمان محدود براي زندگي شخصي؛ بنابراين قاعدتاً فرسودگي شغلي در ميان حسابرسان معمول است (فوگارتي و يوليس، 2000؛ هردا و لاول، 2012). در زمينهي وضعيت فرسودگي شغلي در مشاغل حسابرسي هم تحقيقاتي انجام شده که البته حجم اندکي دارد. بر اساس اين تحقيقات، فرسودگي شغلي در ميان حسابرسان ميتواند قابل توجه باشد؛ به نظر ميرسد در ميان متغيرهاي زمينهساز فرسودگي شغلي در بين حسابرسان، عوامل محيطي و حجم کار از اهميت بيشتري برخوردارند و با فرسودگي، کاهش کيفيت کار، و مشکلات رواني رابطهي مثبت دارند. در عين حال زن بودن، تجرد، و عدم استخدام رسمي عواملي است که منجر به آسيبپذيري بيشتر نسبت به فرسودگي ميشوند (لارسونو همکاران، 2004؛ کالبرس و فوگارتي، 2005؛ لوپز، و پيترز، 2012؛ باقرپور، ساعي و شعني، 1391). همچنين جستجو در ادبيات پژوهشي مربوطه در جامعهي ايراني، از کمياب بودن چنين پژوهشهايي بهويژه در زمينهي شغل حسابرسي حکايت دارد.
بنا بر شواهد و دلايل فوق، اين پژوهش در صدد است تا وضعيت ابعاد مختلف فرسودگي شغلي، سلامت رواني، و رابطهي ايندو متغير را با يکديگر در حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران بررسي نمايد. همچنين هدف ديگر پژوهش، بررسي تغييرات اين متغيرها با ساير اطلاعات جمعيت شناختي مانند وضعيت تاهل است. از آنجا که تحقيقات متعددي نشان دادهاند که پرستاران نسبت به ساير مشاغل ميزان بالاتري از فرسودگي شغلي و سطح پايينتري از سلامت رواني را دارا هستند (خاقانيزاده و ديگران، 1385)، در تعدادي از تحقيقات، از وضعيت فرسودگي شغلي يا سلامت رواني پرستاران به عنوان ملاکي براي مقايسه استفاده شده است (نجفي و ديگران، 1379)؛ بنابراين در اين پژوهش نيز، براي داشتن ملاکي که به ميزان فرسودگي شغلي و سلامت رواني در حسابرسان معني دهد و آن را قابل درک نمايد، فرسودگي شغلي و سلامت رواني حسابرسان با فرسودگي شغلي و سلامت رواني در پرستاران مقايسه ميشود.
اهميت تحقيق:
شايد مهمترين رکن مؤسسات حسابرسي و سيستمهاي نظارتي در شرکت ها و سازمانها، حسابرسان هستند. در واقع موفقيت و سلامت شرکتها و سازمانها وابسته به عملکرد حسابرسان است؛ از سوي ديگر با توجه به تضاد منافع ميان تهيهکنندگان صورتهاي مالي و استفادهکنندگان از آنها، نقش اعتباردهندهي حسابرسان، تصميمگيري اقتصادي سرمايهگذاران و سهامداران را به عملکرد آنها وابسته ميسازد؛ و اين ميتواند به موفقيتها و يا خسارتهاي مالي جبرانناپذيري منجر شود که مسؤوليت آن با حسابرسان و مؤسسات حسابرسي است. اين واقعيتها نشان ميدهد که انگيزه، رضايت و سلامت حسابرسان اهميت بسياري داشته و مشکلات در عملکرد حسابرسي، پيامدهاي جبرانناپذيري در سلامت مالي شرکتها و سازمانها، بازدهي فعاليتهاي آنها، اعتماد سرمايهگزاران و غيره به همراه دارد. با توجه به اينکه تحقيقات صورت گرفته در زمينهي فرسودگي شغلي و سلامت رواني حسابرسان به عنوان تعيينکنندههاي مهم عملکرد آنها، به خصوص در ايران اندک است، انجام چنين پژوهشي ضروري و مهم به نظر ميرسد.
اهداف تحقيق:
با توجه به تأثير احتمالي فرسودگي شغلي بر سلامت رواني حسابرسان، و اثر هر دوي اين عوامل بر عملکرد شغلي، هدف اين تحقيق روشن کردن وضعيت اين عوامل و روابط ميان آنها در موقعيت فعلي جامعهي حسابرسان ايراني است. هدف نهايي اين تحقيق تلاش براي بهبود شرايط شغلي و سلامت رواني حسابرسان در جهت بهبود کيفيت خدمات آنها و افزايش سلامت مالي و اقتصادي کشور است.
فرضيههاي تحقيق:
بنا بر بيان مسأله و همچنين با تکيه بر پيشينه تحقيق، فرضيههاي زير پيشنهاد گرديد:
1- بين فرسودگي شغلي و سلامت رواني حسابرسان، رابطه معنادار وجود دارد.
2- بين فرسودگي شغلي و سلامت رواني پرستاران، رابطه معنادار وجود دارد.
3- بين فرسودگي شغلي حسابرسان و پرستاران تفاوت معنادار وجود دارد.
4- بين سلامت رواني حسابرسان و پرستاران تفاوت معنادار وجود دارد.
روششناسي تحقيق
نوع و روش تحقيق:
پژوهش حاضر به دنبال بررسي رابطه فرسودگي شغلي و سلامت روان در بين حسابرسان و پرستاران است. به اين ترتيب هدف اوليه پژوهش حاضر افزودن به دانش موجود در اين زمينه است و از اينرو اين تحقيق در چارچوب طرحهاي بنيادين قرار ميگيرد. البته اين بررسي به اين اميد انجام ميپذيرد که بتوان از نتايج آن براي پيشگيري از بعضي مشکلات حسابرسان و به تبع، مشکلات ادارات و سازمانها و ارتقاي سلامت آنها استفاده کرد و در عين حال پيشنهاداتي نيز در عرصهي کاربردي داشت.
از سوي ديگر، روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي و از نوع پيمايشي است؛ چرا که به دنبال بررسي وضعيت متغيرهاي فرسودگي شغلي و سلامت رواني در جامعهاي از حسابرسان و پرستاران و همچنين مطالعه روابط ميان اين متغيرها در جوامع مذکور ميباشد.
جامعه مورد مطالعه:
جامعهي پژوهش شامل همه حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران، و همچنين همه پرستاران عضو سازمان نظام پرستاري ميباشد.
نمونه و روش نمونهگيري:
براي بيان چگونگي روابط در پژوهشهاي از نوع همبستگي حداقل حجم نمونهاي به اندازه 50 نفر، و در پژوهشهاي توصيفي حداقل يک نمونه 100نفري ضروري است (دلاور، 1385)؛بر اساس فرمول زير:
QUOTE LM=nT2(T-1) n=z2a/2 σ2d2
(هومن، 1391)، اگر بر اساس پرسشنامه سلامت رواني، انحراف استاندارد (σ QUOTE σ ) برابر 14 باشد (حدود يک ششم دامنه تغييرات متغير)، ميزان α را برابر 05/0 در نظر بگيريم، و همچنين ميزان تفاوت قابل پذيرش بين ميانگين دو جامعه (d) را برابر 3 نمره در نظر بگيريم، حجم نمونه مناسب براي هر گروه در پژوهش حاضر برابر 7/83 نفر به دست ميآيد. به اين ترتيب گروه نمونه در اين تحقيق شامل 100 نفر از حسابرسان و 100 نفر از پرستاران عضو دو جامعه ذکر شده است که به روش نمونهگيري در دسترس انتخاب ميشوند. اصطلاح روش نمونهگيري در دسترس به اين علت استفاده شده است که به هرحال تعداد قابل توجهي از افرادي که پرسشنامه را دريافت نمودند، همکاري نشان ندادند و بنابراين همهي افراد ممکن، به طور کاملاً تصادفي در نمونه موجود نيستند.
ابزار تحقيق:
علاوه بر سؤالات مربوط به اطلاعات جمعيت شناختي شامل سن، جنس، وضعيت تأهل و سابقه كار، ابزار گردآوري دادهها در اين تحقيق به شرح زير بوده است:
مقياس فرسودگي شغلي پينس و ارونسون:
مقياس فرسودگي پينس و ارونسون يکي از معتبرترين ابزارهاي موجود براي ارزيابي فرسودگي شغلي بوده است. پينس و ارونسون که از پيشگامان مطالعه فرسودگي شغلي هستند، اين ابزار را بعد از تجارب فراوان در زمينه مطالعه فرسودگي در شرايط کاري مختلف تدوين نمودهاند.
پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ:
اولين بار توسط گلدبرگ در سال 1972 تنظيم گرديد. داراي سه فرم 12، 28 و 60 سوالي است. اين پرسشنامه كه براي شناسايي افراد با مشكلات رواني به كار مي رود، روي تغييرات و عملكرد به هنجار تمركز دارد و دو گروه از پديده هاي مهم را در بر مي گيرد: ناتواني در ادامه انجام عملكرد عادي فرد و ظهور پديده جديد با ماهيت پريشانساز. اين پرسشنامه ناراحتيهاي با طول مدت كمتر از دو هفته را شناسايي ميكند و نسبت مشکلات گذرا حساس است. فرم 28 سؤالي اين پرسشنامه در اين پژوهش استفاده خواهد شد.
روش گردآوري دادهها:
بعد از بدست آوردن ليست حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران، و همچنين پرستاران عضو سازمان نظام پرستاري، پرسشنامهها به ايميل آنها فرستاده شد و با توضيح اهداف پژوهش، از آنها خواسته شد تا در صورت امکان آنها را تکميل و به ايميل پژوهشگر بازگردانند. با توجه به اين كه برخي از حسابرسان و پرستاران با ايميل آشنايي نداشته و يا تمايلي به اين روش دريافت از خود نشان ندادند. روش ارسال از طريق فكس و ارسال از طريق پست يا مراجعه حضوري نيز در برنامه قرار گرفت.
روش تجزيه و تحليل اطلاعات:
در تحليل اطلاعات از نرم افزار آماري SPSS استفاده شد. پس از استخراج شاخصهاي آمار توصيفي مانند ميانگين، انحراف معيار، طي تحليلهاي آمار استنباطي، از آنجا که دادهها عددي هستند، براي بررسي رابطهي متغيرهاي اصلي از آزمون همبستگي پيرسون استفاده گرديد. همچنين براي بررسي تفاوت بين گروههاي مختلف در متغيرهاي مورد بررسي، از آزمون t مستقل استفاده شد.
تعاريف واژه ها و اصطلاحات:
فرسودگي شغلي
تعريف مفهومي:
فرسودگي شغلي وضعيت ويژه رواني را توصيف ميکند که در آن فرد از خستگي عاطفي رنج ميبرد، کاهش دستاوردهاي شخصي را تجربه ميکند و گرايش دارد تا به ديگران نگاهي غير انساني داشته باشد (فرادنبرگر، 1974). ماسلاچ و جكسون (1996) تأكيد مي كنند كه فرسودگي شغلي نبايد يك مفهوم تك بعدي تصور شود، بلكه فرسودگي شغلي سازهاي است چندبعدي متشكل از فرسودگي عاطفي، شخصيتزدايي، و كاهش احساس موفقيت فردي. آنها فرسودگي عاطفي را به احساس خستگي عاطفي ناشي از كاهش منابع عاطفي و احساسي فرد اطلاق کردند که به صورت كاهش علاقه و انگيزه براي ادامه كار جلوه ميکند. شخصيتزدايي واكنشي منفي، بي احساس و بيش از حد بيطرفانه به ديگرافراد و به ويژه دريافت كنندگان خدمت است. فاصله عاطفي گرفتن از كساني كه نياز مستقيم به مراقبت يا توجه فرد دارند و رويكردي فاقد احساس و خشك نسبت به سايرين، نشانههاي شخصيتزدايي است. كاهش احساس موفقيت فردي نيز از نظر ماسلاچ، به كاهش احساس موفقيت و دستاوردهاي موفقيت آميز در فرد و احساس ناتواني در انجام وظايف شغلي به گونهاي با ارزش و مثمرثمر اشاره دارد (کالبرس و فوگارتي، 2005؛ اكبري و همکاران، 1390). در تعريف پينس و ارونسون (2009) فرسودگي شغلي به عنوان حالت خستگي رواني، احساسي و جسماني تعريف شده است كه از طريق درگيري طولاني مدت در موقعيت هايي ايجاد مي شود كه ازنظر احساسي، از فرد تقاضاهاي زيادي مي شود.
تعريف عملياتي:
در اين پژوهش مقصود از فرسودگي شغلي نمراتي است که پرسشنامه فرسودگي شغلي پينس و ارونسون (فصل سوم) به دست ميدهد.
سلامت روان
تعريف مفهومي:
سلامت در اساسنامه سازمان جهاني بهداشت نه تنها نبود بيماري يا معلوليت، بلکه حالت بهينه خوب بودن جسمي، رواني و اجتماعي تعريف شده است. مفهوم سلامت رواني نيز از نظر سازمان جهاني بهداشت، چيزي فراتر از نبود اختلالهاي رواني و شامل: خوب بودن ذهني، ادراك خودکارآمدي، استقلال و خودمختاري، کفايت و شايستگي، وابستگي ميان نسلي و خودشکوفايي توانمنديهاي بالقوه فکري و هيجاني است (نوربالا، 1390). از ديدگاه سادوک و همکاران (2009)، سلامت روان حالتي است که در آن علاوه بر نبود اختلالهاي رواني، فرد احساس خوب بودن، خودکارآمدي، کفايت و شايستگي دارد، به ميزان متعادلي استقلال و خودمختاري نشان ميدهد، و توانمنديهاي فکري و عاطفي فرد مجال شکوفايي مييابند (به نقل از: نوربالا، 1390).
تعريف عملياتي:
منظور از سلامت روان در اين پژوهش نمرهاي است که فرد در پرسشنامه سلامت عمومي گلدنبرگ (فصل سوم) بدست مي آورد.
فصل دوم
پيشينه تحقيق و چارچوب نظري
روش تحقيق
فصل سوم: روس تحقيق
نوع و روش تحقيق:
پژوهش حاضر به دنبال بررسي رابطه فرسودگي شغلي با سلامت روان در حسابرسان و پرستاران است. به اين ترتيب هدف اوليه پژوهش حاضر افزودن به دانش موجود در اين زمينه است و از اينرو اين تحقيق در چارچوب طرحهاي بنيادين قرار ميگيرد. البته اين بررسي به اين اميد انجام ميپذيرد که بتوان از نتايج آن براي پيشگيري از بعضي مشکلات حسابرسان و به تبع، مشکلات ادارات و سازمانها و ارتقاي سلامت آنها استفاده کرد و در عين حال پيشنهاداتي نيز در عرصهي کاربردي داشت.
از سوي ديگر، روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي و از نوع پيمايشي است؛ چرا که به دنبال بررسي وضعيت متغيرهاي فرسودگي شغلي و سلامت رواني در جامعهاي از حسابرسان و پرستاران و همچنين مطالعه روابط ميان اين متغيرها در جوامع مذکور ميباشد.
جامعه مورد مطالعه:
جامعهي پژوهش شامل همه حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران، و همچنين همه پرستاران عضو سازمان نظام پرستاري ايران ميباشد.
نمونه و روش نمونهگيري:
براي بيان چگونگي روابط در پژوهشهاي از نوع همبستگي حداقل حجم نمونهاي به اندازه 50 نفر، و در پژوهشهاي توصيفي حداقل يک نمونه 100نفري ضروري است (دلاور، 1385)؛بر اساس فرمول تعيين حجم گروه نمونه بر حسب α (هومن، 1391):
n=z2a/2 σ2d2
اگر بر اساس پرسشنامه سلامت رواني، انحراف استاندارد(σ QUOTE σ ) برابر 14 باشد (حدود يک ششم دامنه تغييرات متغير)، ميزان α را برابر 05/0 در نظر بگيريم، و همچنين ميزان تفاوت قابل پذيرش بين ميانگين دو جامعه (d) را برابر 3 نمره در نظر بگيريم، حجم نمونه مناسب براي هر گروه در پژوهش حاضر برابر 7/83 نفر به دست ميآيد. به اين ترتيب گروه نمونه در اين تحقيق شامل 100 نفر از حسابرسان و 100 نفر از پرستاران عضو دو جامعه ذکر شده است که به روش نمونهگيري در دسترس انتخاب ميشوند. اصطلاح روش نمونهگيري در دسترس به اين علت استفاده شده است که به هرحال تعداد قابل توجهي از افرادي که پرسشنامه را دريافت نمودند، همکاري نشان ندادند و بنابراين همهي افراد ممکن، به طور کاملاً تصادفي در نمونه موجود نيستند.
ابزار تحقيق:
علاوه بر سؤالات مربوط به اطلاعات جمعيت شناختي شامل سن، جنس، وضعيت تأهل و سابقه كار، ابزار گردآوري دادهها در اين تحقيق به شرح زير بوده است:
مقياس فرسودگي شغلي پينس و ارونسون:
مقياس فرسودگي پينس و ارونسون يکي از معتبرترين ابزارهاي موجود براي ارزيابي فرسودگي شغلي بوده است. پينس و ارونسون که از پيشگامان مطالعه فرسودگي شغلي هستند، اين ابزار را بعد از تجارب فراوان در زمينه مطالعه فرسودگي در شرايط کاري مختلف تدوين نمودهاند.
اين ابزار از 21 عبارت تشکيل شده که هر عبارت در يک مقياس 7 رتبهاي از 1(هيچوقت) تا 7(هميشه) ارزشگذاري ميشود و از پاسخدهندگان خواسته ميشود تا يکي از رتبهها را انتخاب نمايند. مقياس اصلي تک عاملي است. در مطالعات مختلف تحليل عاملي، مؤلفين مختلف ساختارهاي عاملي را براي اين ابزار استفاده نمودند؛ به عنوان مثال عوامل سنتي خستگي فيزيکي، خستگي هيجاني و خستگي ذهني که بر اساس تعريف فرسودگي است، پيشنهاد شده است. همچنين ابعاد تضعيف روحيه، خستگي و کاهش انگيزه نيز معرفي شدهاند؛ اما در نهايت هر کدام از اين پيشنهادات مشکلات مربوط به خود را داشته است. شيروم (1989) معتقد است که اين مقياس تک عاملي که توسط پينس و ارونسون متداول شده است، براي استفاده در دنياي مالي مناسب است (انزمن و ديگران، 1998). همان طور که بيان شد، پرسشنامه تک عاملي است و نمره فرسودگي شغلي براي هر فرد از مجموع نمرات همه سؤالات بهدست ميآيد. نمره سؤالات 3-6- 19و20 به صورت معکوس محاسبه ميشود.
کفري در سال 1981 با بررسي 30 مطالعه شامل 4000 پاسخدهنده، اعتبار بازآزمايي اين ابزار را 89/0 براي فاصله زماني يک ماهه و 66/0 براي فاصله زماني 4ماهه گزارش کرد. همچنين او پايايي دروني ابزار را بين 91/0 و 93/0 اعلام نمود. پينس و ارونسون نيز در 1988 با اجراي پرسشنامه بر روي 5000 نفر، نتايج کفري را تأييد و روايي و پايايي ابزار را تأييد نمودند (پينس و ارونسون، 1988؛ پينس و ديگران، 2002).
پرسشنامه سلامت عمومي گلدبرگ:
اولين بار توسط گلدبرگ در سال 1972 تنظيم گرديد. داراي سه فرم 12، 28 و 60 سوالي است. اين پرسشنامه كه براي شناسايي افراد با مشكلات رواني به كار مي رود، روي تغييرات و عملكرد به هنجار تمركز دارد و دو گروه از پديده هاي مهم را در بر مي گيرد: ناتواني در ادامه انجام عملكرد عادي فرد و ظهور پديده جديد با ماهيت پريشانساز. اين پرسشنامه ناراحتيهاي با طول مدت كمتر از دو هفته را شناسايي ميكند و نسبت مشکلات گذرا حساس است. فرم 28 سؤالي اين پرسشنامه كه در اين پژوهش استفاده خواهد شد داراي چهار مقياس A, B, C, D مي باشد و هر مقياس هفت پرسش دارد كه چهار دسته از اختلالات، شامل: نشانههاي جسماني، اضطراب و اختلالات خواب، اختلال در كاركردهاي اجتماعي و افسردگي و گرايش به خودكشي را اندازه گيري ميكند. زيرمقياسها جنبه علامت شناسي را نشان مي دهند و لزوماً برابر با تشخيص هاي رواني نيستند. براي هر ماده مي توان به روش نمرهگذاري ليكرت چهار گزينه از 0 تا 3 نمره در نظر گرفت، نمره بيشتر، افزايش علائم را نشان مي دهد. پرسشهاي مربوط به هر عامل به اين شرح است: بعد جسمي: سؤالات 1 تا 7، بعد اضطراب و مشکلات خواب: 8 تا 14، بعد عملکرد: 15 تا 21، بعد افسردگي: 22 تا 28. براي محاسبه نمره هر فرد در هريک از اين ابعاد، نمرات سؤالات مربوطه با هم جمع ميشود. اين پرسشنامه يک نمره کلي هم دارد که از جمع نمرات همه عوامل حاصل ميشود. لازم به ذکر است که نمره سؤالات 1-15-17-18-19-20-21 به صورت معکوس محاسبه ميشوند.
نجفي و همكاران (1379) پايايي آزمون سلامت عمومي را با روش آزمون – آزمون مجدد برابر 89/0 به دست آوردند. ابراهيمي و همکاران (1386) نيز روايي ملاکي اين ابزار را 78/0، ضريب پايايي تصنيف را 90/0، و آلفاي کرونباخ را 97/0 به دست آوردهاند. در اين تحقيق از فرم ترجمه شده توسط ابراهيمي و همکاران (1386) استفاده گرديد.
شيوه انجام تحقيق
روش گردآوري دادهها:
بعد از بدست آوردن ليست حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران، و همچنين پرستاران عضو سازمان نظام پرستاري، پرسشنامهها به ايميل آنها فرستاده شد و با توضيح اهداف پژوهش، از آنها خواسته شد تا در صورت امکان آنها را تکميل و به ايميل پژوهشگر بازگردانند. با توجه به اين كه برخي از حسابرسان و پرستاران با ايميل آشنايي نداشته و يا تمايلي به اين روش دريافت از خود نشان ندادند. روش ارسال از طريق فكس و ارسال از طريق پست يا مراجعه حضوري نيز در برنامه قرار گرفت.
روش تجزيه و تحليل اطلاعات:
در تحليل اطلاعات از نرم افزار آماري SPSS استفاده شد. پس از استخراج شاخصهاي آمار توصيفي مانند ميانگين، انحراف معيار، طي تحليلهاي آمار استنباطي، از آنجا که دادهها عددي هستند، براي بررسي رابطهي متغيرهاي اصلي از آزمون همبستگي پيرسون استفاده گرديد. همچنين براي بررسي تفاوت بين گروههاي مختلف در متغيرهاي مورد بررسي، از آزمون t مستقل استفاده شد.
فصل چهارم
تجزيه و تحليل دادها
منابع و مآخذ
منابع فارسي:
ابراهيمي، امراله؛ مولوي، حسين؛ موسوي، غفور؛ برنامنش، عليرضا؛ و يعقوبي، محمد. (1386). ويژگيهاي روان سنجي، ساختار عاملي، نقطه برش باليني، حساسيت و ويژگي پرسشنامه سلامت عمومي 28 سؤالی در بيماران ايراني مبتلا به اختلالات روانپزشكي. تحقيقات علوم رفتاري، 5(1)، 5-12.
اسدي، جوانشير؛ برجعلي، احمد؛ و جمهري، فرهاد. (1386). رابطهي بين هوش هيجاني، فرسودگي شغلي و سلامت روان کارکنان شرکت ايرانخودرو. تازهها و پژوهشهاي مشاوره، 6(22)، 41-56.
اكبري، رامين؛ غفارثمر، رضا؛ کياني، غلامرضا؛ و اقتصادي، احمدرضا. (1390). اعتبار عاملي و ويژگيهاي روانسنجي پرسشنامه فرسودگي شغلي ماسلاچ (نسخه فارسي). فصلنامه دانش و تندرستي، 6(3)، 1-8.
اميرخسرو، هادي. (1384). بررسي ضرورت ايجاد بيمه مسئوليت حرفهاي حسابرسان در ايران. فصلنامه صنعت بيمه، 20(2)، 159-172.
باقرپور ولاشاني، محمدعلي؛ ساعي، محمدجواد؛ و شعني، سيداسماعيل. (1391). تحليل ديدگاه حسابرسان در رابطه با عوامل مؤثر بر رضايتمندي شغلي آنها. پژوهشهاي تجربي حسابداري، 2(6)، 65-94.
بخشي سورشجاني، ليلا. (1390). رابطه هوش هجاني و سلامت رواني با تعهد سازماني در معلمان، پرستاران و کارمندان. يافته هاي نو در روان شناسي، 23-33.
بلوردي، زهير؛ بلوردي، طيبه؛ و غيوري، مهديه. (1392). تحليل جامعهشناختي رابطه دينداري با سلامت روان (پژوهشي در ميان دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد سيرجان). فصلنامه مطالعات جامعهشناختي جوانان، 3(9)، 47-62.
پورسردار، نوراله؛ پورسردار، فيضاله؛ پناهنده، عباس؛ سنگري، علي اكبر؛ و عبديزرين، سهراب. (1392). تأثير خوش بيني (تفكر مثبت) بر سلامت رواني و رضايت از زندگي: يك مدل روان شناختي از بهزيستي. مجله پژوهشي حکيم، 16(1)، 43-49.
چو، فردي. (1986). فشار رواني، عملکرد شغلي (ترجمه فتحاللهپور مريم). حسابدار، 9(1و2)، 78-84. (تاريخ انتشار ترجمه ندارد).
خاتوني، مرضيه؛ ملا حسن، مريم؛ و خوئينيها، سعيد. (1390). بررسي استرس شغلي و عوامل مرتبط با آن در حسابداران دانشگاه علوم پزشكي قزوين. فصلنامه سلامت کار ايران، 8(2)، 66-77.
خاقانيزاده، مرتضي؛ سيرتينير، مسعود؛ عبدي، فتانه؛ و کاوياني حسين. (1385). بررسي سطح سلامت روان در پرستاران شاغل در بيمارستانهاي آموزشي وابسته به دانشگاه علوم پزشکي تهران. فصلنامه اصول بهداشت رواني، 8(31 و 32)، 141-148.
خواجهالدين، نيلوفر؛ حکيم شوشتري، ميترا؛ و حاجبي، احمد. (1383). ارتباط درک از مرکز کنترل و نشانگان فرسودگي شغلي در پرستاران شاغل در يک بيمارستان روانپزشکي. مگيران.
حاجبي، احمد؛ و فريدنيا، پيمان. (1388). ارتباط بين سلامت روان و حمايت اجتماعي در کارکنان بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر. دوفصلنامه طب جنوب، 12(1)، 67-74.
دلاور، علي. (1385). روش تحقيق در روانشناسي و علوم تربيتي. تهران: نشر ويرايش.
دهقاني، يوسف؛ دهقاني، مصطفي؛ و مظاهري تهراني، فاطمه. (1392). ارتباط خلاقيت با رضايت شغلي و سلامت روان در زنان پرستار. نشريه مركز تحقيقات مراقبتهاي پرستاري دانشگاه علوم پزشكي تهران (نشريه پرستاري ايران)، 26(٨١)، 32-43.
رحماني، فرحناز؛ بهشيد، مژگان؛ زمانزاده، وحيد؛ و رحماني، فرزاد. (1389). ارتباط سلامت عمومي، استرس و فرسودگي شغلي در پرستاران بخشهاي ويژه دانشگاه علوم پزشکي تبريز. نشريه پرستاري ايران، 23(66)، 55-63.
سيدان، فريبا؛ و عبدالصمدي، محبوبه. (1390). رابطة سرماية اجتماعي و سلامت روان زنان و مردان. فصلنامة علمي پژوهشي رفاه اجتماعي، (11)42.
شاره، حسين. (1390). تأثير تنشهاي شغلي، راهبردهاي مقابله با تنش، تابآوري و سلامت رواني. مجله اصول بهداشت رواني، 13(1).
شاکرينيا، ايرج. (1391). آشفتگي اخلاقي، فرسودگي شغلي و بهداشت رواني در پرستاران شهر يزد. فصلنامه فقه پزشكي، 4(11)، 167-191.
صادقي وزين، اعظم. (1391). تنيدگي شغلي، راهبردهاي مقابلهاي و فشارها: الگوي تغييرناپذيري جنسي. پاياننامه کارشناسي ارشد روانشناسي تربيتي، دانشگاه شهيد بهشتي.
صفرزاده، سحر؛ نادري، فرح؛ و عنايتي، ميرصلاحالدين. (1392). رابطه سلامت سازماني، اشتياق شغلي و جو سازماني نوآورانه با توانمندسازي روان شناختي در کارکنان يک شرکت صنعتي. مجله روان شناسي اجتماعي، 8(27)، 55 – 69.
صلاحيان، افشين؛ عريضي، حميدرضا؛ باباميري، محمد؛ و عسگري، آزاده. (1390). عوامل پيش بين سندرم فرسودگي شغلي. پژوهش پرستاري، 6(23)، 23-31.
عبدي، ماسوله فتانه؛ کاوياني، حسين؛ خاقانيزاده، رضا؛ و مؤمني عراقي، ابوالفضل. (1386). بررسي رابطه فرسودگي شغلي با سلامت روان: مطالعه در 200 پرستار. مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران، 65(6)، 65-75.
عريضي، حميدرضا؛ نوري، ابوالقاسم؛ زارع، راضيه؛ و اميري، مولود. (1391). فراتحليل تحقيقات پيرامون رابطه فرسودگي شغلي با سلامت روان. فصلنامة علمي پژوهشي رفاه اجتماعي، 13(48).
علوي، سيد سلمان؛ و جنتيفرد، فرشته. (1388). بررسي سلامت رواني و فرسودگي شغلي در گروهي از بافندگان فرش. فصلنامه علمي پژوهشي انجمن علمي فرش ايران، (12)، 87-98.
غفاري، فاطمه؛ عزيزي، فرشته؛ و مظلوم، سيدرضا. (1385). تعدد نقش و رابطه آن با سلامت روان پرستاران زن. پايگاه اينترنتي SID .
غني، كاميار؛ احقر، قدسي؛ رحيمي موقر، آفرين؛ و مباركي، حسين. (1390). بررسي ميزان رابطه ي سلامت روان با فرسودگي شغلي در كاركنان حوزه ي ستادي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي. طب و تزکيه، 19(3)، 31-36.
فولر، ال.، و کاپلان، اس. (2004). تأثير سبک شناخت حسابرسان بر عملکرد آنها (ترجمه رحيميان، نظامالدين؛ و محمدي اروجه، فائزه). (بي نام) و (تاريخ انتشار ترجمه ندارد).
قاسمي پيربلوطي، محمد؛ احمدي، رضا؛ و علوي اشكفتكي، سيده صغري. (1392). ارتباط فرهنگ سازماني و استرس شغلي با سلامت روان در پرستاران بيمارستان هاي هاجر و كاشاني شهركرد. مجله باليني پرستاري و مامايي، 2(3)، 53-63.
كاهه، داوود، و هيودي، طيبه. (1391). رضايت شغلي و سلامت روان. فصلنامه پايش، 11(3)، 391-397.
ملك آرا، بهمن جمشيد. (1388). بررسي رابطه مديريت زمان با فرسودگي شغلي كاركنان اداره كل امور مالياتي آذربايجان غربى در سال مالي 1386. فصلنامه تخصصي ماليات، 1(4)، 81-98.
نجفي، مصطفي؛ صولتي دهکردي، سيدکمال؛ و فروزبخش، فرهاد. (1379). رابطه فرسودگي شغلي با سلامت روان در بين كاركنان مركز تحقيقات و توليد سوخت هسته اي اصفهان. مجله دانشگاه علوم پزشكي شهركرد، 2(2)، 34-41.
نصيري وليک بني، فخرالسادات؛ قنبري، سيروس؛ زندي، خليل؛ و سيف پناهي، حامد. (1393). تحليل روابط رهبري اخلاقي، معنويت در کار و فرسودگي شغلي. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوري، 9(1).
نوبخت، فرانک، و اوليائي، آزاده. (1391). بررسي فرسودگي شغلي در پزشكان و روانشناسان اعتياد و مقايسه با پزشكان و روانشناسان سايركلينيكها در استان تهران. فصلنامه سلامت اجتماعي و اعتياد، (5).
نوربالا، احمد علي. (1390). سلامت رواني- اجتماعي و راهکارهاي بهبود آن. مجله روانپزشکي و روانشناسي باليني ايران، 17(2)، 151-156.
ويسي، مختار؛ عاطفوحيد، محمدکاظم؛ و رضايي، منصور. (1379). تأثير استرس شغلي بر خشنودي شغلي و سلامت روان: اثر تعديلکننده سرسختي و حمايت اجتماعي. انديشه و رفتار، 6(2و3)، 70-79.
هاشم زاده، ايرج؛ اورنگي، مريم؛ و بهرهدار، محمدجعفر. (1379). استرس شغلي و رابطه آن با سلامت روان در كاركنان بيمارستانهاي شهر شيراز. فصلنامه انديشه و رفتار، 6(2و3)، 55-62.
هومن، حيدرعلي. (1391). شناخت روش علمي در علوم رفتاري. چاپ چهارم، انتشارات سمت، تهران.
منابع لاتین:
Ahola K., Honkonen T., Isometsä E., Kalimo R., Nykyri E., Aromaa A., Lönnqvist J.(2005). The relationship between job-related burnout and depressive disorders—results from the Finnish Health 2000 Study. J Affect Disord; 88, 55–62.
Almer, E.D., & Kaplan, S.E. (2002) .The effects of flexible work arrangements on stressors, bumout, and behavioral job outcomes in public accounting .Behavioral Research in Accounting, 14, 1-34.
Almer, E. D., Cohen, J. R., &Single, L. E. (2003). Factors affecting the choice to participate in flexible work arrangements. Auditing, 22(1), 69.
Aronsson, G., & Göransson, S. (1999). Permanent employment but not in a preferredoccupation: Psychological and medical aspects, research implications. Journal ofOccupational Health Psychology, 4(2), 152.
Baker A. B., Demerouti E., Verbeke W. (2004). Using the job demands–resources model to predict burnout and performance. Human Resource Management, 43, 83-104.
Bartholomew, K. J., Lonsdale, C., Ntoumanis, N. و & Cuevas, R. (2014). Job pressure and ill-health in physical education teachers: The mediating role of psychological needthwarting. Teaching and Teacher Education, 37, 101-107.
Broome KM, Knight DK, Edwards JR, Flynn PM. (2009). Leadership, burnout, and jobsatisfaction in outpatient drug-free treatment programs. Journal of Substance Abuse Treatmen, 37, 160-170.
Cheng, Y., Chen, I-S., Chen, C-J., Burr, H., & Hasselhorn, H. M. (2013). The influence of age on the distribution of self-rated health, burnout and their associations withpsychosocial work conditions. Journal of Psychosomatic Research, 74, 213–220.
Cianci, A. M., & Bierstaker, J. L. (2009). The Impact of Positive and Negative Mood on the Hypothesis Generation and Ethical Judgments of Auditors. AUDITING: A JOURNAL OF PRACTICE & THEORY, 28(2), 119–144.
Cottini, E, & Lucifora, C. (2013). Mental Health and Working Conditions in Europe.ILRReview, 66, 4.
Dalton, D. R., Hill, J. W.,& Ramsay, R. J. (1997). Women as managers and partners: Context specific predictors of Turnover in International Public Accounting Firms .Auditing, 16(1), 29.
Edimansyah BA, Rusli BN, Naing L, Mohamed BA, Winn T, Tengku BR. (2008). Self-perceived depression, anxiety, stress and their relationships with psychosocial jobfactors in male automotive assembly workers. Ind Healt, 46(1), 90-100.
Enzmann, D., B.Schaufeli, W., Janssen, P., & Rozeman, A. (1998). Dimensionality and validity of the Burnout Measure. Journal of Occupational and OrganizationalPsychology, 71 ,331-351.
Fares Jaber,F.,& Al-Zoubi, M. (2012). The Relationship between Work Burnout and Employees' Mental Health as Measured by GHQ-28: A Field Study Using a Sample of University Lecturers. International Journal of Business and Management; 7(24), 44-51.
Ferrie, J. E. (1999). Health consequences of job insecurity. In Jane E. Ferrie, Michael G.Marmot, John Griffiths, & Erio Ziglio (Eds.), Labour Market Ghanges and jobInsecurity: A Ghallenge for Social Welfare and Health Promotion, pp.59 -100.European Series, 81. Copenhagen: WHO Regional Publicadons.
Fogarty, T., & Uliss, B. (2000). Auditor work and its outcomes: An application of the job characteristics model to large public accounting firms. Advances in AccountingBehavioral Research,3, 37–68.
Freudenberger HJ. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues; 30, 1, 159-166.
Godin, I., & Kittel, F. (2004). Differential economic stability and psychosocial stress at work: Associations with psychosomatic complaints and absenteeism. Social Science and Medicine, 58(8,15), 43-53.
Hämmig, O., & Bauer, G. (2009). Work-life imbalance and mental health among male and female employees in Switzerland. Int J Public Health, 54, 88–95.
Harwood, L. (2010). Occupational burnout, retention and health outcomes in nephrology nurses. The CANNT Journal, 20, 4.
Herda, D., & Lavelle, J. (2012). The Auditor-Audit Firm Relationship and Its Effect on Burnout and Turnover Intention. Accounting Horizons, 26(4), 707–723.
Higashiguchi, K. K., Morikawa, Y., Miura, Y. Kido, T & Sukigara, M. (2003). Social support and individual style of coping in the Japanese workplace: an occupational stressmodel by structural equation analysis. Stress and Health, 19, 37-43.
Hobfoll, S. E, Shirom, A. (2000). Conservation of resources theory Applications to stress and management in workplace. In R.T.Golembiewski(Ed). Handbook of OrganizationBehavior (2Nd Revised Edition); 57-81. New York: Dekker.
Huang,Y., Chen, C., Du, P., & Huang, C. (2012). The causal relationships between jobcharacteristics, burnout, and psychological health: a two-wave panel study. TheInternational Journal of Human Resource Management, 23(10), 2108–2125.
Jaber, F., & Al-Zoubi, M. (2012). The Relationship between Work Burnout and Employees' Mental Health as Measured by GHQ-28: A Field Study Using a Sample of University Lecturers. International Journal of Business and Management; 7(24), 44-51.
Jex, S. M. (2007). Encyclopedia of industrial and organizational Psychology. Stress, models and theories, 2, 770-774.
Kalbers, L. P., & Fogarty, T. J. (2005). Antecedents to Internal Auditor Burnout. Journal of Managerial Issues, XVII, 1, 101-118.
Kalimo R. (2005). Reversed causality–a need to revisit systems modeling of work stress health relationships. Scand J Work Environ Health, 31(1), 1–2.
Karasek, R. (1979). Job demands, job decision latitude and mental strain. AdministrativeScience Quarterly 24(2), 286-30.
Karasek, R., & Tores, T. (1990). Healthy Work. New York: Basic Books.
Karasek, R.A. (1979). Job demands, job decision latitude, and mental strain: implications for job redesign. Journal of Administrative Science Quarterly, 24, 285–308.
Karasek, R., & Tores, T. (1990). Healthy Work: Stress, Productivity, and the Reconstruction of Working Life. New York: Basic Books, Inc.
LaMontagne, A., Martin, A., Page, K., Reavley, N., Noblet, A., Milner, A., Keegel, T. ,&Smith, P. (2014). Workplace mental health: developing an integrated interventionapproach. BMC Psychiatry, 14,131.
Larson, L., Meier, H., Poznanski, P. & Tipton Murff, E. (2004). Concepts and consequence of Internal Auditor job stress. Journal of Accounting and Finance Research, winter, 19,4.
Lehmann, A., Burkert, S., Daig, I., Glaesmer, H., & Brähler, E. (2011). Subjective underchallenge atwork and its impact on mental health. Int Arch Occup EnvironHealth, 84, 655–664.
Li, X., Hou, Z-J., Chi, H-Y., Liu, J., & Hager, M. J. (2013). The mediating role of coping in the relationship between subtypes of perfectionism and job burnout: A test of the 22 model of perfectionism with employees in China. Personality and IndividualDifferences, 58, 65–70.
Lo´pez, D. M., & Peters, G. P. (2012). The Effect of Workload Compression on AuditQuality. Auditing: A Journal of Practice & Theory American Accounting Association, 31(4), 139–165. DOI: 10.2308/ajpt-10305.
Masalch C, Jackson SE, Leiter MP. (1996). Maslach burnout inventory Manual. 3rd ed.California: Consulting Psychologists Press.
Maslach, C., & Goldberg, J. (1998). Prevention of burnout: New perspectives. Applied and Preventive Psychology 7, 63-74.
Miranda, H., Viikari-Juntura, E., Heistaro, S., Heliövaara, M., & Riihimäki, H. (2005). Apopulation study on differences in the determinants of a specific shoulder disorderversus nonspecific shoulder pain without clinical findings. Am. J. Epidemiol, 161,847–855.
Nayoung, L., Eunkyoung, Hyunjung. K, Eunjoo, Y, Sang Min. (2010). Individual and work-related factors influencing burnout of mental health professionals: A meta-analysis. Journal of Employment Counseling,2, 86-96.
Pines, A., Aronson, E. (1988). Career Burnout: Causes and cures. Free Press, New York.
Pines, A., Aronson, & E, Kafry, D. (2002). Burnout: From Tedium to Personal Growth. Free Press, New York.
Puig, A., Baggs, A., Mixon, K., Park, Y. M., Kim, B. K., & Lee, S. M. (2012). Relationship between job burnout and personal wellness in mental health professionals. journal of employment counseling, 49, 98-109.
Purvanova, R. K., & Muros, J. P. (2010),Gender differences in burnout: A meta-analysis.Journal of Vocational Behavior, 77, 168-185.
Ramirez, A. J., Graham, J., Richards M. A., Gregory, W.M., & Cull, A.(1996). Mental health of hospital consultants: the effects of stress and satisfaction at work. The Lancet, 347, 724 – 728.
Rizzo J. R., House R. J., Lirtzman S.I. (1970). Role conflict and ambiguity in complexorganizations. Administrative Science Quarterly; 15, 50-163.
Rossi, A., Cetrano, G., Pertile, R., Rabbi, L., Donisi, V., Grigoletti, L., Curtolo, C., Tansella, M., Thornicroft, G., & Amaddeo, F. (2012). Burnout, compassion fatigue, andcompassion satisfaction among staff in community-based mental health services.Psychiatry Research 200, 933–938.
Rower J.L. (2004). Behavioral outcomes of interpersonal aggression at work: A mediatedmodel. Doctoral thesis.
Rusli BN, Edimansyah BA, Naing L. (2008). Working conditions, self-perceived stress,anxiety, depression and quality of life: A structural equation modeling approach. BMC Public Health; 8(1), 48.
Saurabh Kr., Tiwari & Mishra, P.C.(2008). Work stress and Health as predictors oforganizational commitmen. Journal of the India Academy of Appliedpsychology,34(2), 267-279.
Selye,H. (1980). Guide to stress research (Vol. 1). New York: Van Nostre and Reinold.
Schaufeli, W.B; Leiter, M.P., & Maslach, C. (2008). Burnout: 35 Years of Research and Practice .Career Development International,14(3), 204-220.
Siegrist, J. (1996). Adverse health effects of high-effort/low-reward conditions. Journal of Occupational Health Psychology 1(1), 27-4.
Shirom, A, Melamed, S, Toker, S, Berliner, S, Shapira, I. (2005). Burnout and health review: current knowledge and future research directions. In: Hodgkinson, G, Ford, F. (Eds.), International Review of Industrial and Organizational Psychology. John Wiley &Sons, Chichester, 269–308.
Stansfeld S. A., & Candy B. (2006). Psychosocial work environment and mental health– a metaanalytic review. Scand J Work Environ Health, 32(6),443–462.
Tang, C. S., Au, W., Ralf, S., & Gerdamarie, S.(2001). Mental health outcomes of job stress among Chinese teachers: Role of stress resource factors and burnout. Journal ofOrganizational Behavior; 22(8), 887-901.
Utami, I., & Supriyadi.(2013). Flexible Working Arrangement and Stress ManagementTraning in Mitigating Auditor's Burnout: An Experimental Study. Accounting &Taxation, 5(1), 97-113.
Utami, I., & Nahartyo, E. (2013). The Effect of Type A Personality on Auditor Burnout: Evidence from Indonesia. Accounting & Taxation, 5(2) 89-102.
Veldhoven, M., Taris, T., Jong, J., & Broersen, S. (2005). The Relationship Between Work Characteristics and Employee Health and Well-Being: How Much Complexity Do We Really Need? International Journal of Stress Management, 12, 3-28.
Wang JL, Lesage A, Schmitz N, Drapeau A. (2008). The relationship between work stress and mental disorders in men and women: Findings from a population-based study. JEpidemiol Community Health; 62(1), 42-7.
پيوستها
Abstract
The pressures due to conflicts of interests, busy work periods, and the like, convert audit to a stressful job, such stresses have an impact on various aspects of the life and activities of auditors. For example, physical and mental health of the individual is threatened, his personal and family life is influenced, his social relations at workplace and out of it is weakened, motivation and energy for job activities is reduced, and eventually it leads to a weakening of job performance. Such implications for agencies and organizations are considered as a serious threat. However, few researches have been performed on the job situation of auditors in terms of the problems mentioned above. The purpose of this study was to evaluate the burnout, mental health and the relationship between these two variables in auditors, and compare it with the nurses (as a job on the basis of several studies clearly is a stressful job). For this purpose, during a survey research, hundreds auditors and hundreds nurses, respectively, of the Iranian Association of Certified Public Accountants, and Iranian Association of the nurses were selected, and two questionnaires of Burnout (Pines & Aronson), and public health (Goldenberg) were completed, data obtained by calculating the Pearson correlation coefficient, and t-test, was analyzed. The results showed that the relationship between burnout and mental health for the auditors and the nurses is significant and negative. But Analyzes did not reveal significant differences between the auditors and the nurses in Burnout and mental health. Although, traditionally, burnout is related to occupations such as nursing, which are related to health care and social support, but these results of study show that, Auditors are also equally at risk of burnout and mental problems caused by it. Therefore, the status of burnout and mental health of auditors is an important topic that should be of interest to managers and decision-making centers.
Keywords: burnout, mental health, auditors, nurses